Gümüşhane gezi rehberi: Gümüşhane, Karadeniz Bölgesi’nin doğusunda bulunur. Binlerce yıllık tarihinde sahip olduğu gümüş madenlerinin zenginliği ile adını buradan alan Gümüşhane, hem zengin tarihi ve kalıntıları, hem de Harşit Çayı’nın iki yakasında, vadi boyunca uzanan doğal güzellikleri ile dikkat çekmektedir.
İlk yerleşim izlerine MÖ 1500’lü yıllara dayanan Gümüşhane, zamanın en önemli ticaret yolu olan İpek Yolu güzergahının önemli duraklarından biri konumundaydı. Tarih boyunca; Azzli ve Hayaşalar, Asurlular, Urartular, Medler, Persler, Makedonlar, Pontus Krallığı, Roma İmparatorluğu, Emeviler ve Selçuklular gibi birçok kültürün hüküm sürdüğü Gümüşhane, 1461’den beri Türklerin hakimiyetinde bulunuyor.
Bu çok kültürlülüğün etkisiyle Gümüşhane’de; antik kent, manastır, kilise, köprü ve hamam gibi 391 adet tescilli taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır. Değerli tarihi ve güzel doğasıyla da gezilecek yerleri bir hayli fazladır.
Gümüşhane’de Gezilecek Yerler
Kov Kalesi
Tahminlere göre 1361 yılında inşa edilen ve İpek Yolu’nu gözlemek amacıyla kullanılan Kov Kalesi; 130 metre yüksekliğindeki bir ana kaya üzerine kurulmuştur ve en yüksek kısmının rakımı ise 1760 metredir. Dikdörtgen planlı moloz taşlardan yapılmış kalenin duvarlarının kalınlığı ise 1,5 metredir.
Bu heybetli kale, Karadeniz’deki en görkemli kalelerden biri olma ve Gümüşhane’de bulunan 16 kaleden en önemlisi olma özellikleri taşımaktadır. Eşsiz bir manzaraya sahip bu fotojenik kalenin yolu zahmetli olduğundan dolayı ziyaretçi sayısı da buna bağlı olarak pek fazla değildir.
Diğer Önemli Kaleler: Torul Kalesi (240m cam seyir terası), Canca Kalesi
Satala Antik Kenti
Satala Antik Kenti; Roma İmparatorluğu döneminden kalma kalıntılara ve Roma İmparatorluğu’nun askeri gücüne ışık tutar. Gümüşhane’deki en önemli antik kent olan Satala, Fırat Nehri’ni korumak amacıyla yapılan karargah Kelkit Sadak Köyü’nde yer almaktadır. Roma dışında, Asur, Makedonya ve Bizans devletlerinin de kontrolüne giren Satala’da yerleşim, Erken Bronz dönemine kadar uzamaktadır. Ayrıca Satala Antik Kenti, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır.
Kromni Şehri
Arkeolojik sit alanı olarak tescillenen Kromni Şehri, maden kaynakları açısından zengindir. Sarp kayalık anlamına gelen bu yerde; kaleler, taş evler, su kemerleri, 15 kilise ve şapel kalıntıları gibi yapılar bulunmaktadır. Barındırdığı maden kaynakları nedeniyle yüzyıllar önce binlerce kişinin yaşadığı bir yer olduğu düşünülmekte bu nedenle de çok fazla göç aldığı tahmin edilmektedir.
Osmanlı döneminde Hristiyanların gizlice ibadet yapmaları için kullanılan yerde 1710 yılından kalma bir kilise bulunmaktadır. Bu kilise Rumların inşa ettiği son kilise olarak bilinmektedir. Tarihi değerleriyle bir açık hava müzesi olan Kromni Şehri, muhteşem doğası ile de öne çıkan bir yerdir.
Gümüşhane Gezi Rehberi
Santa Harabeleri
Bir başka Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenen yerlerden Santa Harabeleri; Yanbolu Deresi’nin aktığı vadilerle birbirinden ayrılmış üç ayrı yamaç üzerine kurulmuştur. Kentte Rumların yaşadığı zamanlarda 9 ayrı mahalleden oluştuğu, sığınak olarak kullanıldığı ve kültürel, dini, ticari bir merkez görevi gördüğü sonucuna varılmıştır.
Ayrıca harabelerin içerisinde; taş evler, kaya oyması freskler ve bazı bölümleri ayakta kayabilmiş kale benzeri yapılar bulunmaktadır. Son olarak da üç ayrı bölgede bulunan 300’ü aşkın ev de bölgenin tarihine ışık tutmaktadır.
İmera Manastırı
Gümüşhane’nin en eski mimari eserlerinden biri olan İmera Manastırı, 672 yıl önce inşa edilmiştir. En önemli Rum manastırlarından birisidir ve günümüze iyi bir şekilde gelmeyi başarmıştır. 1350 yılında yapılan kilise, 1859’da yenilenmiştir ve Rumlar tarafından yerleşim yeri olarak kullanılan İmeraKöyün’nde oldukça iyi bir şekilde korunmuştur. 2019’da tekrar restorasyona girmiştir.
Zigana Yaylası ve Kayak Merkezi
Muhteşem doğaya sahip ve isminden söz ettirmiş bir yer olan Zigana, 2032 metrelik rakımda yer alıyor. Yaz döneminde çim kayağı ve kış döneminde kayak turizmi açısından da önemli bir yerdir. Türkiye’nin doğa ile iç içe önemli kayak merkezlerinden bir tanesidir.
Örümcek Ormanları Tabiat Alanı
Koruma altında olan ve 2639 dekarlık bir alanı kapsayan Örümcek Ormanları; Avrupa ve Kafkaslar’ın en uzun ve çaplı Ladin ve Göknar ağaçlarını barındıryor. Ortalama 417 yaşında olan bu ağaçlar tüm heybetiyle gelenleri karşılıyor.
Doğal kaynak değerleri yüksek olan bu ağaçlar, diğer ağaçlara benzemiyor, kendini yenileyebiliyor ve dış etmenler ile bozulmuyor. Eşi ve benzerine rastlanmayan Örümcek Ormanları Tabiat Alanı içerisinde gökyüzüne değen Ladin, Göknar, Kayın, Kızılağaç, Adi Poruk ağaçlarının yanı sıra sert yamaçları, dereleri, şelaleri ve labirenti andıran yapısıyla gelenleri etkileyecek birçok şey bulunuyor.
Tomara Şelalesi
Tomara Şelalesi’nde sular tepe yamaçtan kayalar arasından ve yer altından kaynayarak dikey şekilde akmaktadır. Direkt kaynağında oluşan bu şelale, dar ve derin bir vadi içerisinden akışına devam etmektedir. Oldukça soğuk olan bu şelalenin suyu 25 metre yüksekten dökülmektedir.
Pek çok farklı tür ağacı da barındıran bu bölgede; piknik de yapılabilmekte ve Şiran Tomara Şelalesi Kültür ve Turizm Festivali’ne ev sahipliği yapmaktadır.
Diğer Önemli Doğal Yerler: Karaca Mağarası, Çağlayandibi Şelalesi Tabiat Parkı, Limni Gölü Tabiat Parkı, Artabel Gölleri Tabiat Parkı, Erikbeli Yaylası, Taşköprü Yaylası, Kadırga Yaylası, Soğuksu Yaylası, Çakırgöl Dağı, İmera Köyü…
Diğer Önemli Tarihi Yerler:İkizevler Kent Müzesi, Gümüşhane Konakları, Süleymaniye Mahallesi, Sarıçiçek Köy Odaları, Paşa Hamamı, Kürtün…
Diğer Önemli Yerler:Baksı Müzesi, Kürtün Barajı…
Gümüşhane Mutfağı: Mantı Çorbası, Katıklı Çorba, Un Herlesi Çorbası, Gendime Pilavı, Evelik Dolması, Kartol Yahnisi, Borani, Fıtfıt Haşılı, Pancar Kavurması, Siron, Fırın Erişte, Lemis, Kete, Fasülye Bulgurlusu, Ayvalı Et Yemeği, Asude Kuymağı, Erişte Tatlısı, Muska Tatlısı, Kara Helva, Fışkıl Tatlısı, Herle, Köme,Pestil, Dilber Dudağı, Un Helvası…
Gümüşhane Gezi Rehberi
