Şırnak gezi rehberi: Şırnak, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde konumlanan, Irak ve Suriye ile sınır hattı bulunan ve 1990 yılında Siirt’ten ayrılarak il olan, Türkiye’nin 73.şehridir. Yazılı kaynaklara göre tarihi Nuh Tufanı’ndan önceye dayanan ve bir dönem Şehr-i Nuh olarak adlandırılan Şırnak’taki ilk yerleşimin MÖ 7 binli yıllarda gerçekleştiği tahmin edilmektedir.
Bir dönem Guti İmparatorluğu’na başkentlik yapan şehirde bulunan Cudi Dağı ismini buradan almıştır. Ayrıca Nuh Tufanı’ndan sonra Nuh ve oğullarının bölgeye gelerek Cizre’yi inşa ettiği düşünülmektedir. Çok eski ve köklü bir tarihe sahip olan ve medeniyetler beşiği olarak da bilinen Şırnak’ta, tarihi, doğal güzellikleri ve tüm varlığıyla gezilecek yerlerine göz atalım.
Şırnak’ta Gezilecek Yerler
Cudi Dağı
Cudi Dağı, 2.114 metrelik rakıma sahip olan ve başta İslam dini olmak üzere dinler tarihi açısından önemli bir yere sahip olan dağdır. Birçok tarihi olaya tanıklık eden Cudi Dağı’nda pek çok farklı medeniyetten izler bulunmaktadır. Kuran-ı Kerim ve çeşitli tarihi kaynaklarda Nuh’un Gemisi’nin, Nuh Tufanı sonrası Cudi Dağı’na oturduğu belirtilmiştir. Bu bakımdan Şırnak’ın insanlık tarihinin en eski yerleşimlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Nuh Peygamber Ziyaret Tepesi olarak da adlandırılan Cudi Dağı, Şırnak denilince ilk akla gelen ve ziyaret edilen yerlerin başını çekmektedir.
Kasrik Boğazı
Doğal sit alanı olarak tescillenen, 18 farklı bitki ve 141 farklı hayvan çeşidine ev sahipliği yapan Kasrık Boğazı, mükemmel doğa manzarasıyla da gelenleri etkilemektedir. Cizre-Şırnak Karayolu üzerinde bulunan boğaz, çok önemli bir geçit özelliğini taşımasıyla da dikkat çekmektedir.
Kasrik Ören Yeri de Kasrik Boğaz için de konumlanan ve tarihinin Gutiler dönemine kadar uzanan antik bir yerdir. Döneminde sayfiye yeri olarak kullanılan ve Sazirka olarak adlandırılan ören yerinde; tarihi su bentleri, tarihi heykeller ve kent kalıntıları dikkat çeken unsurlardandır.
Finik Ören Yeri ve Kalesi
Tarihinin MÖ 4 binli yıllara dayandığı tahmin edilen Finik Ören Yeri ve aynı bölgede yer alan kale, özellikle duvar kabartmaları ile kaya içleri oyularak oluşturulan etkileyici taş odaları, duvarlara çizilmiş resimleri ve akarsuların meydana getirdiği muhteşem doğal güzellikleri ile ilgi çekmektedir.
Cizre Kalesi
Tarihinin MÖ 4 binli yıllara dayanan ve Roma döneminde inşa edildiği düşünülen Cizre Kalesi, Dicle Nehri kıyısında konumlanmaktadır. İç ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşan kale, 3 katlı plana ve 360 odaya sahiptir. Yapımında bazalt taşı kullanılan kale, yönetim ve savunma alanında kullanılmıştır
Nuh Peygamber Türbesi ve Camii
Anadolu’da ve dünyada bulunan en eski türbelerden biri olan ve manevi değeri çok yüksek olan Nuh Peygamber Türbesi, Nuh Peygamber’e ait olduğu düşünülmektedir. İlk olarak havra ve daha sonra kilise olarak kullanılan yapı 639 senesinden beri camii olarak hizmet vermektedir. Türbe, Nuh Peygamber Camii’nin güney ve alt kısmında yer almaktadır.
Kırmızı Medrese
Cizre’nin sembol yapılarından biri olan ve dünyanın ikinci üniversitesi olarak bilinen Kırmızı Medrese’nin tarihi 14.yüzyıla dayanmaktadır. Tuğla işçiliğinin en güzel örneklerinden biri olan ve kırmızı tuğlalardan inşa edilen yapıda; külliye dershane, yemekhane, avlu ve mezar bölümleri bulunmaktadır.
Meryem Ana Kilisesi
Şırnak’ta bulunan en önemli kiliselerden biri olan Meryem Ana Kilisesi, Süryaniler için çok önemli bir ibadet merkezidir. MS 57 senesinde inşa edilen kilise, Anadolu’da Hristiyanlığın kabul edildiği ikinci kilisedir. Kilise günümüzde aktif olarak kullanılmamaktadır.
Şırnak’taki Diğer Gidilecek Yerler
Camiler: Cizre Ulu Camii, Mecdiyye Camii, Süleymaniye Camii, Sefine Camii, Mir Abdal Camii, Şırnak Ulucamii, Cudi Camii, Nuh Camii, Said Merhum Camii,Mushafireş Camii…
Kiliseler: Çağlayan Kilisesi, Dera Kilisesi, Maraday Kilisesi
Medreseler: Abdaliye Medresesi, Şazeh Medresesi
Ören Yerleri: Şah Ören Yeri, Babil Ören Yeri
Köprüler:Yafes Köprüsü, Beyaz Köprü (Pıraspi)
Kaleler: Çağlayan Kalesi (Şah Kalesi)
Mimari Yapılar: Hamidiye Kışla Binası
Müzeler: İsmail Ebul İz Cezeri Müzesi
Dağlar: Küpeli Dağı
Yeşil Alanlar: Güçlükonak, Faraşin Yaylası, Kebeli Köyü, Damlarca, Beytüşebap, Yılmaz Güney Parkı
Kaplıcalar: Zümrüt Kaplıcası, Belkısana Kaplıcası
Şırnak Yemekleri:Kutlık, Perdepilav, Serbidev, Kipe, Hekeheşandi, Şımşıpe, Meyre, Bırınzer, Mahmılatık, Fıreydin, Suryaz, Kuliçe, Haşlanmış Yarma, Çökelek Peyniri, Kuru Patlıcan…
– Şırnak Gezi Rehberi –
