Mardin gezi rehberi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan, tarih ve inanç turizmi ile öne çıkan bir şehirdir. Dicle ve Fırat nehirleri arasında konumlanan ve kendine özgü mimarisiyle dikkat çeken Mardin, Güneydoğu’nun en çok merak edilen şehirlerinden birisidir. Aynı zamanda farklı dinlere kucak açmasıyla zengin kültüre ve köklü bir tarihe sahiptir. Yapılan çalışmalar, geçmişinin Paleolitik Çağ, Cilalı Taş Devri, Tunç Çağı ve Demir Çağı’na uzandığını işaret etmektedir. İlk yerleşimin ise MÖ 2 binli yıllarda başladığı düşünülmektedir. Daha sonra Asur, Hitit, Urartu, Med, İran, Helen, Pers, Sasani, Roma, Bizans, İslam devleti, Artuklu, Eyyubi, Selçuklu, İlhanlı, Karakoyun, Akkoyun ve Osmanlı hâkimiyetlerine girmiştir.
Hoşgörü şehri, medeniyetler ve kültürler beşiği Mardin, sahip olduğu tarihi ve kültürel değerler ile ilgi çekmektedir. Doğu’da en fazla turist çeken şehirlerden biri olan Mardin’de gezilecek yerlere göz atalım.
Mardin’de Gezilecek Yerler
Mardin Evleri
Şehrin iklim ve sosyolojik yapısına uygun şekilde inşa edilen toprak rengi Mardin Evleri, Mardin Kalesi’nin alt bölümünde yer almakta ve basamak şeklinde aşağıya doğru inmektedir. Şehirde bulunan antik taş kalıntılarından inşa edilen Mardin Evleri, sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Evlerin en önemli özelliği ise, hiçbir evin gölgesinin bir diğerine düşmeyerek güneşini engellememesidir. Bu da saygı ve hoşgörüyü bizlere gösteriyor.
Süryaniler, Araplar ve Türkler gibi pek çok etnik kökenden insanın bir arada yaşadığı Mardin Evleri’nden bazıları müze ve otel, bazıları ise şahsi konut olarak kullanılmaktadır. Şehrin dokusunu gözler önüne seren evler; Ortaçağ mimarisi izlerini taşımakta, genellikle iki kattan oluşmakta ve tamamen taştan oluşmaktadır.
Mardin Kalesi
Kartal Yuvası ismiyle de bilinen ve şehre tepeden bakan tarihi Mardin Kalesi’nin, MS 900’lü yıllarda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Doğal kaya üzerine eklentiler yapılmasıyla güzel bir görüntüye sahip olan kale, 20’ye yakın yönetimin hakimiyetinden geçmiştir. Mardin Evleri’nin üst kısmında bulunan ve Mezopotamya Ovası manzarasına sahip olan kale, askeri arazide bulunduğundan dolayı, kısıtlı şekilde ziyarete açık durumda.
Dara Mezopotamya Harabeleri
Harika bir tarihi dokuya sahip olan ve yaklaşık 2 bin yıllık geçmişe sahip olan Dara Mezopotamya Harabeleri, sadece Mardin’in değil, Türkiye’nin en önemli antik kentlerinden birisidir. Mezopotamya’nın Efes’i olarak da bilinen kent, 505 yılında askeri üs olarak kurulmuştur. Oldukça geniş alana yayılan kentin günümüzde henüz %30’u gün yüzüne çıkarılmış olsa da oldukça ihtişamlı durumda. Çevresi 4 kilometrelik surlarla çevrili olan kentin içerisinde; saray, kale, çarşı, kilise, tophane, zindan kalıntıları ve su sarnıçları bulunmaktadır.
Mardin Müzesi
1895 yılında Süryani Katolik Kilisesi olarak inşa edilen yapı 2000 yılında müze olarak hizmete geçmiştir. Mimari yapısı ve içeriği bakımından önemli bir tarihi değer olan müze, üç ayrı kattan ve iki ayrı bölümden oluşmaktadır. İçerisinde Neolitik Çağ’dan günümüze kadar çıkarılan eserlerin kronolojik şekilde sergilendiğini görebilirsiniz. Ayrıca üç ayrı sergi alanı, kütüphane ve sanat galerisi de bulunmaktadır.
Deyrulzafaran Manastırı
Mardin dini yapılar konusunda Türkiye’nin en zengin şehirlerinden birisi. Çoklu dini ve etnik kökenli milletlere ev sahipliği yapan şehir, sahip olduğu kültürel ve dini yapılarıyla da bunu kanıtlamaktadır. Şehrin çoklu yapısını gözler önüne seren en önemli yapılardan birisi de Deyrulzafaran Manastırı. 5.yüzyılda inşa edildiği düşünülen manastır, Güneş Tapınağı, savunma alanı, eğitim alanı ve farklı dillerde kitapların basıldığı matbaa olarak kullanılmış. Tarihi boyunca eklemeler yapılan yapı, Süryani Manastırı olarak inşa edilmiş, daha sonra Mor Hanoya Kilisesi ve Azizler Evi gibi eklemeler yapılmış.
Mardin Gezi Rehberi / Şehirde Bulunan Diğer Önemli Tarihi Yerler
Manastırlar: Mor Gabriel Manastırı (MS 397 – Dünyanın ayakta kalan en eski Ortodoks Manastırı), Meryem Ana Kilisesi ve Patrikhanesi (1895), Mor Behnam (Kırklar) Manastırı (MS 539), Mor Yakup Kilisesi
Camiler:Latifiye Camii (1371), Ulu Camii (11-12.yy), Zeynel Abidin Camii
Medreseler: Kasımiye Medresesi (1457-1502), Zinciriye Medresesi (1385), Şehidiye Medresesi (1200’ler), Hatuniye Medresesi (1177-1185)
Diğer: Emir Hamamı (12.yy), Tellaklar Çarşısı (17.yy), Surur Hanı, Sabancı Kent Müzesi, Mardin Sokakları, Midyat Konukevi
Beyazsu
Mardin’in nimeti olan Beyazsu, kurak bitki örtüsünün ortasında, yerden kaynak temiz su ile etrafına can vermektedir. Yeşil kavak ve söğüt ağaçlarının arasından akan Beyazsu, Mardin’in ve pek çok ilçenin içme suyu ihtiyacını da karşılamaktadır. Kafa dağıtmak, serinlemek veya huzur bulmak için gidilebilen Beyazsu’da; alabalık tesisleri, piknik alanları ve semaverde çayı bulunmaktadır.
Gurs Vadisi
Şehrin sıcağından kaçıp doğalyabaşbaşa vakit geçirmek isteyenler için Mardin’deki en uygun doğal güzelliklerden olan Gurs Vadisi, sahip olduğu şelale, göletler, bitki çeşitleri ve piknik alanları ile ilgi çekmektedir. Bahçe olarak kullanılan vadide tam on iki adet köy bulunmaktadır.
Turabdin Platosu
Süryaniler tarafından kutsal bir yer olarak ilan edilen Turabdin Platosu, Yukarı Mezopotamya’da yer alan bir kalker platosudur. Yüzyıllar önce keşişlerin yurt olarak kullandığı plato, Hizmetkarlar Dağı olarak bilinmektedir. Ayrıca Tanrı olarak anılan bölgede, 4.yüzyıldan beri 80 manastır yapılmıştır ve keşişler tarafından kullanılmıştır. Anadolu Dağları ve Mezopotamya Ovası arasında bulunan plato, manastırları ve köyleri ile hem kültürel hem doğal alanlar sunmaktadır.
Şehirde Bulunan Diğer Doğal Alanlar
Mezopotamya Ovası, Zinnar Vadisi, Savur Bağları, Midyat Mağaraları, Derik Xanuk (Deniz) Mağarası, Gümüşova Mağarası, Linyevri Mağarası,Kurdise Şelalesi, Karasu Çayı, Savur Çayı, Gurs Şelaleleri, Germ-i Ab Kaplıcası
Mardin Mutfağı
Mardin gezi rehberi ile yöresel lezzetleri de sizler için sıralıyoruz: Kiliçe, İncasiye, Firikiye, Kaburga Dolması, Accin, Kibe, Mardin Dizme, İkbebet, Maklube, İrok, Soğan Kebabı, Dobo, Sembusek, Alluciye, Bello, Haşu, KıtelRaha, Lebeniye Çorbası, Un Çorbası, Zingil Tatlısı, Kahiye Tatlısı, Harire Tatlısı, Cevizli Sucuk, Sumak Şerbeti, Mırra
