Deprem sırasında yapmanız gerekenler hayat kurtarabilecek öneme sahiptir. Türkiye topraklarının yaklaşık %92’si yüksek depremselliğe sahiptir. Bunu göz önüne aldığımızda, yapılarımızı inşa ederken son derece itinalı ve dikkatli olmamız gerekir. Depreme karşı, tabire caizse zamanla yarıştığımız bu günlerde, canımızı ve malımızı korumak için kalitesiz malzemelerden ve uygulamalardan uzak durmalı, yönetmeliklere tamamen uygun yapılar inşa etmeli, halkın sosyo kültürel ihtiyaçlarına uygun kentsel dönüşümü en kısa sürede tamamlamalıyız. Deprem kuşağında yaşadığımız gerçeğini kabul etmeliyiz ve depreme karşı dayanıklı ve güvenli binalar inşa etmek, inşa edilmiş binaları da güçlendirmek boynumuzun borcu olmalıdır.

Depreme karşı dönüşümü sağlayacak her türlü kaynağa sahibiz. Uzman bilim insanlarına, işinin ehli mühendis ve mimarlara, iyi iletişim araçlarına sahibiz. Bu nedenle sahip olduklarımızı daha çok dinlemeli ve geliştirmeliyiz. Bağımsız denetim sistemi, yapı üretim teknolojilerinin ve yapı malzemelerinin ulaştığı kalite ve yenilenen Deprem Yönetmeliği ile daha güvenli bir ülkeye kavuşabiliriz. Tüm bunları bir araya getirip daha güvenli ve daha iyi hale getirsek de deprem sırasındayapmamız ve yapmamız gereken önemli ve kritik noktalar vardır.

Deprem Sırasında Nasıl Davranmamız Gerekir?

Deprem Sırasında En Az Hasar Almanın Yolları / Deprem Sırasında Yapmanız Gerekenler

1. Eşyaların Altına Girmeyin:  Yakınınızdaki en büyük ve sağlam olduğuna inandığınız ne varsa onun “yanına” çökün. Çünkü nesne ne kadar büyükse o kadar az sıkışır ve yaşam boşluğu o kadar büyük olur. Böylece yaralanmama şansımız yükselir.
2. Cenin Pozisyonu Alın: Hayvanlar ve bebekler genellikle depremde en az hasar alanlardır. Bunun nedenihayatta kalma içgüdüsü ile cenin pozisyonu almalarıdır. Deprem sırasında bir nesnenin yanına çöküp cenin pozisyonu alırsak daha küçük boşluklarda hayatta kalma şansımız da yükselir.
3. Varsa Kağıt Yığınlarının Çevresinde Olun: Yıkılmış ofislerde kağıt yığınlarının çevresinde büyük boşluklar oluşur ve kağıtlar sıkışmaz. Bu nedenle bu yığınlar bizleri koruyabilir.
4. Yataktaysanız Yanına Yuvarlanın: Yataktan yuvarlanarak yanına çökmek, olası tehlikelerden çok daha fazla koruyacaktır. Çünkü yatak yanları da güvenli bölge sayılmaktadır.
5. Kapılardan Uzak Durun: Kapılardan uzak durmak, kapı pervazlarının çökmesi durumunda bizleri koruyacaktır.
6. Merdivenlere Gitmeyin: Merdivenler binalardan ayrı bölümlerdir. Bina sağlam kalsa bile merdivenler zarar görebilir, bu yüzden merdivenlerden uzak durmak önemlidir.
7. Binanın dışına yakın olun: Olası kaçış yolları kapanmış olabilir, bu nedenle kapıya değil binanın dışına daha yakın olmak önemlidir.

Deprem Sırasında Evin İçerisindeysek:

Deprem sırasında yapmanız gerekenler:

• Öncelikle çok zor olsa da panik yapmamalıyız
• Pencerelerden ve sabitlenen dolap, raf gibi eşyalardan uzak durmalıyız.
• Depremlerdeki ölümlerin büyük bir kısmı çöken dış duvarlar ve düşen eşyalar nedeniyle olmaktadır. Bu yüzden dış duvarlardan uzak durmalı ve güvenli bir alanda beklemeliyiz.
• “Çök, Kapan, Tutun” aşamalarını uygulamalıyız: Güvenli bir yer bulup diz üştü çökmeli, başımızı ve ensemizi koruyacak şekilde kapanmalı ve düşmemek için sabit bir yere tutunmalıyız.
• Dolgun hacimli koltuk, kanepe, yatak, içi dolu sandık veya sandalyelerle desteklenmiş masa gibi koruma sağlayabilecek eşyaların yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturmalıyız.
• Başımızı iki elimiz arasına almalı veya koruyucu bir şeyle (yastık ve kitap gibi) korumalıyız. Sarsıntı geçene kadar bu şekilde beklemeliyiz.
• Çıkışlara veya merdivenlere doğru koşmamalıyız.
• Balkonlardan veya pencerelerden aşağı atlamamalıyız.
• Balkona çıkmamalıyız.
• Asla asansöre binmemeliyiz.
• Telefonları acil durum veya yangın bildirmek dışında kullanmamalıyız.
• Kibrit veya çakmak yakmamalı, elektrik düğmelerine dokunmamalıyız.
• Camdan yapılmış eşyalardan uzak durmalıyız.
• Dökülebilecek tehlikeli malzeme ve maddelerden uzak durmalıyız ve mutfak, laboratuvar, imalathane gibi iş aletlerinin bulunduğu bir alandaysak, fırın ve bu gibi yanıcı cihazları kapatmalıyız.
• Sarsıntının geçtiği durumlarda; elektrik, su ve gaz vanalarını kapatmalı, ısıtıcı ve soba gibi cihazları söndürmeliyiz.
• Tekerlekli sandalyede isek tekerlekleri kitlemeli baş ve boynumuzu korumaya almalıyız.
• Okul, sınıf, ev, iş yeri farketmeksizin hayat üçgeni oluşturacak şekilde “çök, kapan, tutun” hareketi ile baş ve boynumuzu koruma altına almalıyız.
• Her büyük depremden sonra olabilecek artçı depremleri unutmamalıyız, bu nedenle sarsıntılar bitene kadar asla eve girmemeliyiz. Ayrıca yapılması veya yapılmaması gerekenler artçı depremler için de geçerlidir.
• Tüm güvenlik önlemlerini aldığımız takdirde, gerekli olan malzeme ve eşyalarımızı alarak daha önce tespit edilen yoldan direkt toplanma alanına gitmeliyiz.

Deprem Sırasında Açık Alandaysak:

Deprem sırasında yapmanız gerekenler:

• Dışarda kalmalıyız ve kesinlikle dış duvarlardan uzak kalmalıyız.
• Deniz kıyısından uzaklaşmalıyız.
• Enerji hatları ve direklerinden, diğer binalardan, duvar diplerinden ve ağaçlardan uzaklaşılmalıyız. Açık arazide ise çömelerek etraftan gelebilecek tehlikelere karşı hazırlıklı olmalıyız.
• Binalardan düşebilecek cam kırıkları, bacalar ve sıvalara karşı tedbirli olmalıyız.
• Toprak kayması olabilecek, taş ya da kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunmamalıyız. Böyle bir bölgedeysek en hızlı şekilde güvenli bir ortama geçmeliyiz.
• Toprak altındaki elektrik gaz ve kanalizasyon hatlarından gelebilecek tehlikelere karşı dikkatli olmalıyız.

Deprem Sırasında Araç Kullanıyorsak

• Deprem sırasında karayolunda seyir halindeysek;
  • Bulunduğumuz yer güvenli ise yolu kapatmadan yanaşıp durmalıyız, kontak anahtarı yerinde bırakmalı ve pencereler kapalı şekilde araç içerisinde beklemeliyiz. Sarsıntı durduktan sonra da açık bir alana gitmeliyiz.
  • Araç meskun mahallelerde veya güvenli olmayan bir yerde (enerji hatları, direklerin yanı, köprü üstünde veya ağaç yanında) ise durdurulmalıyız, kontak anahtarı üzerinde bırakarak arabayı terk etmeliyiz ve trafikten uzak açık bir alana gitmeliyiz.
• Deprem sırasında bir tünelin içerisindeysek ve çıkışa yakın değilsek aracı durdurmalı, araçtan inmeli ve aracın yanına yatarak “çök, kapan, tutun” hareketini uygulamalıyız.
• Depremde hasar gören yolları, köprüleri ve rampaları kesinlikle kullanmamalıyız.
• Kapalı bir otoparktaysak; araç dışına çıkmalı, yanına yan yatmalı, ellerimizle baş ve boynumuzu koruma altına almalıyız. Bu hareket bizi yukarıdan düşebilecek büyük kitlelerden korumak içindir, araba ezilse yok olmayacaktır.

Deprem Sırasında Metroda veya Diğer Toplu Taşıma Araçlarındaysak

• Gerekmedikçe, asla metro veya trenden inmemeliyiz. Aksi takdirde elektriğe kapılabilir veya başka bir hattan gelen metro/tren bize çarpabilir.
• Deprem bitinceye kadar metro veya trenin içerisinde, sıkıca tutturulmuş bir askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalıyız, metro veya tren personeli tarafından verilen talimatlara uymalıyız.

Enkaz Altında Kaldıysak:

•          Paniklemeden durumumuzu kontrol etmeliyiz

•          Enerjimizi mümkün olduğunca tasarruflu kullanmalıyız

•          Hareket etmemeliyiz ve toz kaldırmamalıyız

•          Kibrit ve çakmak yakmamalıyız.

•          Ağzımızı ve burnumuzu mendil veya kıyafetlerimizle kapatmalıyız.

•          Duvarlara veya borulara vurarak yerimizi arama kurtarma ekiplerine bildirmeye çalışmalıyız ve ıslık çalmalıyız. Bağırmayı son çare olarak kullanmalıyız, çünkü bağırmak tehlikeli boyutlarda toz yutmamıza neden olabilir.

Depreme Dayanıklı Binalar Nasıl Olmalı? yazımızı da okumak için tıklayınız…

DASK Nasıl Yapılır? yazımızı da okumak için tıklayınız…