Erzurum’da Gezilecek Yerler: Erzurum, Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan, Evliyalar Beldesi ve Dadaşlar Diyarı olarak bilinen bir şehirdir. Tarihi milattan önce 4 binli yıllara dayanan Erzurum’da ilk yerleşim izleri de MÖ 11.yüzyılda Azzi – Hayaşa Krallığı ile görülmüştür. Sonrasında Urartular, Medler, Persler, Makedonya Krallığı, Seleuks İmparatorluğu, Parslar, Romalılar ve Bizans gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. 1071 yılından beri de birçok Türk devleti egemenliğine giren Erzurum, 1517 yılında Osmanlı toprağı olmuştur.
Geçmiş zenginliği, coğrafi yapısı gereği önemli bir kavşak noktasında bulunması ve önemli siyasi olaylara şahitlik etmesi sebebiyle gezilecek birçok tarihi yeri olan Erzurum, köklü geçmişinin yanı sıra doğal güzellikleriyle de ziyaretçilerini etkilemeyi başarıyor.
Erzurum’da Gezilecek Yerler: Erzurum’daki Tarihi Yerler
Erzurum Kalesi
Tarihi MÖ 1000’li yıllara, Urartulara dayanan Erzurum Kalesi’nin günümüze ulaşan hali 415 yılından, Bizans döneminden kalmıştır. Erzurum şehir merkezinde, şehre hakim bir tepede konumlanan Erzurum Kalesi, iç ve dış kale olmak üzere ikiye ayrılır. Kuşatmalara göğüs germeyi başaran kale Kanuni döneminde restorasyondan geçirilmiş, devamında da eklemeler yapılmıştır. Günümüzde dış kaleye dair pek fazla kalıntısı kalmayan kalenin, kapıları, türbeleri, çeşmesi ve manzarası dikkat çekmektedir.
Şehirdeki Diğer Önemli Kaleler: İspir Kalesi, Pasinler Kalesi (Hasankale)
Rüstem Paşa Kervansarayı / Bedesteni (Taşhan)
Yöre halkı tarafından Taşhan olarak adlandırılan Rüstem Paşa Kervansarayı, yaz aylarında serin, kış aylarında ise sıcaktır. Kanuni döneminde, 1561 yılında yaptırılan kervansaray, tam teşekküllü bir dinlenme alanı olarak inşa edilmiştir. İçerisinde atölye, imarethane, ahır, dükkanlar ve dinlenme odaları gibi pek çok bölüm varmış ancak günümüze kadar hepsi ulaşamamıştır. 1965 yılında restore edilen yapıda, taş işçiliğinin inceliklerine şahit olabilirsiniz.
Eruzum Ulu Cami
1179 yılında yaptırılan cami 6000 kişilik kapasiteye sahiptir. Selçuklu mimarisinin güzel bir örneği olan Ulu Cami veya diğer adıyla Atabey Cami, 5 defa restorasyondan geçmiş ve 40 sütun ile ayakta durmaktadır. Şehrin en büyük kapasiteli ve en eski camilerinden olan Ulu Cami, mimarisi ve tarihi dokusuyla görülmeye değer.
Şehirdeki Diğer Önemli Camiler: Lalapaşa Camii, Bakırcı Camii, Caferiye Camii, İbrahim Paşa Camii, Kurşunlu Cami
Öşvank Kilisesi
Gürcü Hristiyanlar tarafından kutsal sayılan kilise, 963-973 yıllarında yaptırılmıştır ve şehrin en eski ibadethanelerinden birisidir. Tescillenerek koruma altına alınan kilisenin kültürel, manevi ve mimari yönleri oldukça değerlidir. Haç planlı kilise, süslemeleri, renkli taşları, kabartma ve figürleriyle etkileyici bir mimari yapıya sahiptir.
Bizans döneminde (1022-1028 yıllarında) sağlamlaştırılan kilisede, hamam, vaftizhane, mutfak, kütüphane ve odalar da yer almaktadır. Ayrıca 19.yüzyıl sonlarından 1980’e kadar cami olarak da kullanılmıştır.
Diğer Önemli İbadethaneler: Otlu Rus Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi (900’lü yıllarda inşa edilmiş)
Yakutiye Medresesi
Anadolu’ya gelen Türklerin yaptığı ilk eserlerden biri olan Yakutiye Medresesi, İlhanlılar tarafından inşa edilmiştir. 1310 yılında inşa edilen medrese, kapalı avlusu bulunan medreselerin en büyüğü olma özelliğini de taşımaktadır.
Birçok ilgi çekici detayı bulunan medresede, Orta Asya Türklerine ait figürler, devasa taç kapısı, burma desenli minaresi ve mukarnaslı kubbesi dikkat çeken özellikleridir. Günümüzde medrese, Türk İslam Etnografya Müzesi olarak kullanılıyor ve Erzurum’un en gösterişli yapılarından biri olarak kabul ediliyor.
Diğer Önemli Medreseler: Çifte Minareli Medrese
Üç Kümbetler
UNESCO tarafından Türkiye’den dünya mirası listesine kabul edilen ilk eser olması ve Anadolu’da inşa edilen ilk eserlerden biri olarak kabul edilmesi, Üç Kümbetler’in önemini oldukça artırmaktadır. 12.yüzyıl ile 14.yüzyıl arasında yaptırıldıkları düşünülen kümbetlerin her biri farklı mimari özelliklere sahiptir. Anıt mezarların en güzel örnekleri olarak da gösterilen kümbetlerden biri daha büyük ve sekizgen formatta inşa edilmiştir.
Diğer Önemli Tarihi Yerler: Atatürk Evi Müzesi, Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi, Aziziye Tabyası (Nene Hatun Milli Parkı), Çobandede Köprüsü, Kocakaya Gözetleme Kulesi – Erzurum Saat Kulesi, Erzurum Evleri…
Erzurum’da Gezilecek Yerler: Erzurum’daki Doğa İçerisinde Yerler
Narman Peri Bacaları
Narman Peri Bacaları; kırmızı renkleri ve ilginç şekilleriyle dikkat çekmektedir. Kapadokya’dakiler ile oluşumu yönünden farklılık gösteren Narman, rüzgar ve yağmurun toprağı aşındırması ile oluşmuştur.
UNESCO Dünya Geçici Miras Listesi’nde bulunan ve kırmızı periler diyarı olarak adlandırılan Narman Peri Bacaları, görülmesi gereken yerlerden birisidir.
Tortum Şelalesi
21 metre genişliğinde ve 48 metre yüksekliğinde olan Tortum Şelalesi, Tortum Gölü’nün heyelan kütlesini aşıp dökülmesi ile meydana gelmiştir. Her mevsim kendine has bir güzelliği olan şelale, ilkbahar aylarında daha çok kendisini gösteriyor.
Gökkuşağı Tepeleri
Jeoturizm açısından önemli bir nokta olan Gökkuşağı Tepeleri, göz alıcı güzelliği ile gelenleri etkilemektedir. Çin’deki Gökkuşağı Dağları benzeri bir oluşumla ortaya çıkan tepeler, yüzyıllar boyunca meydana gelen erozyonlarla oluştuğu bilinmektedir. Tepeler; kırmızı, kahverengi, sarı ve yeşil tonlarında.
Palandöken
Şüphesiz Erzurum denildiğinde ilk akla gelen yerlerden biri olan ve her yıl sayısız turist ağırlayan Palandöken Kayak Merkezi; dünya çapında kayak yarışmalarının yapıldığı önemli bir konumdur. Yerli-yabancı, amatör-profesyonel birçok misafir ağırlayan Palandöken 3.176 metre yüksekliğinde bulunup inanılmaz bir manzaraya da ev sahipliği yapıyor.
Diğer Önemli Doğal Yerler: Tortum Gölü, İspir Yedigöller, Narman Beş Göller, Zökün Gölü ve Yüzen Adalar, Hınıs Kanyonu, Çoruh Vadisi, Pasinler Kaplıcaları, Balıklı Köyü, Uzundere…
Erzurum Mutfağı: Aş otu Çorbası, Soğuk Ayran Aşı Çorbası, Kesme Aşı, Cağ Kebabı, Şalgam Dolması, Lalanga, Lor Dolması, Su Böreği, Tatar Böreği, Ramazan Kıymalısı, Hingel Mantı, Kelecoş, Hasuta, Çiriş Yemeği,Herse, Patile, Gliko, Dut Çullaması, Çaşır, Erzurum Ketesi, Kadayıf Doması, Gaysefe, Erzurum Helvası…
