Batman Gezi Rehberi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Batman, Siirt ve Mardin’den ayrılarak il olmuştur. Güneydoğu’daki en genç şehir olan Batman’ın tarihi 10 bin yıl öncesine dayanmaktadır.Tairihi Sümerlere kadar uzanan bölgede ilk yerleşimin MÖ 546 yılında başladığı bilinmektedir. Partlar, Romalılar, Sasaniler, Bizanslılar, Artulular, Moğollar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler, Osmanlı gibi birçok topluluk bu topraklarda yaşamıştır. 1940 yılında şehirde bulunan petrol, şehrin hızlıca gelişmesinde rol oynamıştır.
Dicle Nehri’nin can verdiği topraklar, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çekmektedir. Etkileyici tarihi dokusuyla Hasankeyf’i, mağaraları, manastırları, kiliseleri, kaleleri, köprüleri, höyükleri ve doğal güzellikleri ile misafirlerini etkilemeyi başaran Batman’da gezilecek yerlere göz atalım.
Batman’da Gezilecek Yerler
Hasankeyf
Batman’ın yanı sıra Dünya’nın önemli tarihi değerlerinden olan Hasankeyf, 12 bin yıllık bir geçmişe sahip. Neolitik Çağ’dan günümüze kadar ulaşabilen ve 1981 yılında koruma altına alınan Hasankeyf, insanlık tarihinin ilk yerleşim yerlerinden biri olmanın yanında, tarihe yön veren savaşlara ve binlerce yıllık medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.
Dicle Nehri üzerinde bulunan, tarihi kalesi, mağarası, hanı ve tarihi eserleri bulunan Hasankeyf’in, maalesef yapılacak baraj nedeniyle sular altında kalacağı biliniyor. Bu tarihi değer yok olmadan görmenizi öneririz.
Hasankeyf Mağaraları
Yapıldığı dönemden beri bozulmadan günümüze gelmeyi başaran Hasankeyf Mağaraları, el işçiliği ile yapılmıştır. Yaklaşık 4 bin adet olan mağaralar, tarihi birikimi ile kendisine hayran bırakmaktadır. Sümerler, Asurlular ve Babiller tarafından yerleşim yeri olarak da kullanılan mağaraların sifon sistemi ile su taşıma özelliğine sahip olması ve bunun o dönemde başarılmış olması etkileyici unsurlardan bir tanesi.
Hasankeyf Yolgeçen Hanı
Günlük yaşantımızda dahi sıkça kullandığımız yolgeçen hanı sözünün çıkış noktası olan Hasankeyf Yolgeçen Hanı, Hasankeyf Kalesi’nin altında bulunan bir mağarada bulunmaktadır.Döneminde Dicle Nehri’nin karşı kıyısına geçmek için, kalenin içerisine giden gizli bir ulaşım yolu olarak kullanılan mağara, çok yoğun olarak kullanıldığı için Yolgeçen Hanı ismini almıştır. Dicle Nehri’ne açılan kapısıyla etkileyici bir mağara olan Yolgeçen Hanı, görülmeye değer.
Hasankeyf Kalesi
MS 363’te Bizans döneminde, Dicle Nehri kıyısında inşa edilen Hasankeyf Kalesi, Bizanslılar’ın Doğu’da yaptığı en sağlam kale olma özelliğini taşımakta ve ele geçirilmesi zor, çok korunaklı olmasıyla bilinmektedir. Süryani piskoposluğunun merkezi olarak da kullanılan kale, Bizans döneminde önemli bir dini merkez olarak da kullanılmıştır.
Dicle Nehri’nden yaklaşık 200 metre yükseklikte bulunan ve şehri ayaklar altına seren manzarasıyla şehri seyre dalma olanağı tanıyan kaleye teknelerle ulaşım sağlanıyor.
Şehirde Bulunan Diğer Kaleler: Bozıkan Kalesi, Pertükan Kalesi, Rabat Kalesi, Kozluk Kalesi, Kandil Kalesi, Beksi Kalesi.
Hallan Çemi Höyüğü
Türkiye’nin güneydoğusunda ortaya çıkarılan en eski yerleşim yeri olan HallanÇemi Höyüğü, Sason Çayı’nın batısında bulunan çok katmanlı bir höyüktür. Neolitik Çağ’dan MÖ 11.yüzyılın sonuna kadar küçük toplulukların yaşadığına dair kalıntılara ulaşılan höyükte, ilk kez tarımla uğraşıldığına dair bulgular da mevcuttur. Ayrıca ilk kez domuzun burada evcilleştirildiği de düşünülmektedir.
Zeynel Bey Kümbeti
1460-1487 yılları arasında Akkoyunlular döneminde yaptırılan Zeynel Bey Kümbeti, Anadolu’da yapılan ilk anıt mezar özelliğini taşımaktadır. 4,5 metre yüksekliğe kadar taşla inşa edilip geri kalanının tuğla ile örüldüğü kümbet, zamandan nasibini alsa da günümüze kadar gelmeyi başarmıştır.
Malabadi Köprüsü
Diyarbakır’a bağlı olan Malabadi Köprüsü, Batman Çayı üzerinde, Batman ile sınır bölgede yer aldığı için Batman’a gelenler tarafından da ziyaret edilmektedir. 883 yılında Mevlaniler tarafından inşasına başlanan köprü 1147 yılında Artuklular tarafından inşa edilmiştir. 7 metre genişliği ve 150 metre uzunluğa sahip olan köprü, kemerli ve kavisli yapısıyla dikkat çekmektedir. Ayrıca ortasında yer alan kesik el figürü de ilgi çekmektedir.
Diğer Önemli Köprüler:Memikan Köprüsü, On Kemerli DDY Köprüsü
Batman’da Bulunan Diğer Gezilecek Yerler
Müze, Kültür-Sanat: Batman Müzesi ve Müzepark, Ahmet Güneştekin Kültür ve Sanat Merkezi, Tov Sanat Merkezi
Manastırlar: Mor Kiryakus Manastırı, Mor Aho Manastırı
Camiler: İmam Abdullah Zaviyesi, İbrahim Bey Camii, El Rızk Camii, Hızır Bey Camii
Dağ ve Yaylalar: Mereto Dağı, Sason Yaylası
Yeşil Alanlar: Yaşar Kemal Kent Ormanı, KırkatGöleti Mesire Alanı, Balıklı Göl, Ayngebire
Batman Mutfağı: Batman gezi rehberi ile yöresel yemeleri de sıralıyoruz: Kaburga Dolması, Şam Böreği, Perde Pilavı, Mumbar Dolması, Bağırsak Dolması, Batman Usulü Kütülk (İçli Köfte), Tırşık, Sumaklı Dolma, Kışlık Dolma, Yoğurtlu Leben, Yayla Çorbası, Ayran Çorbası, Tandır Ekmeği, Şam Böreği, Çiğ Köfte, Havdel, Bayram Tatlısı
