Merak edilen tüm emlak ve gayrimenkul terimleri için Immo-Türkiye tarafından hazırlanan, Gayrimenkul & Emlak Terimleri Sözlüğü’ne hoş geldiniz. Özellikle emlak çalışmaları ile ilgilenirken ya da gayrimenkul alıp-satarken karşınıza çıkabilecek terimlerin hepsi hakkında, bu sözlükte bilgi sahibi olabileceksiniz. Immo-Türkiye tarafından derlenen, tüm emlak terimleri ve anlamları için sözlüğümüzü keşfetmeye başlayabilirsiniz.
İmmo Sözlük
Bu dizinde toplam 27 sözcük mevcut.
AÇIK İHALE USULÜ NEDİR
İhaleler kanun gereği açık veya kapalı olarak gerçekleştirilir. İhale tarihi belirlenip usulü de netleştirilir ve kamuoyuna duyurusu yapılır. Açık ihale usulü, katılımın herkese açık ve tüm isteklilerin teklif verebileceği bir ihale biçimidir. Kanun kapsamında ve ihale şartnamesinde yazılı genel şartları taşıyanlar, ihaleye katılabilir.
İhale ilan yoluyla duyurulur, kamuoyuna bildirilir ve her adayın teklif mektubu hazırlaması istenir. Teklif mektubu, adayın iş için ayırdığı bütçeyi temsil eder. Açık ihale usulünde, özetle, adaylar ihale bedeli üzerinden yarışır. Başvuru kriterlerini karşılayan ve usulünce teklif veren adaylar, kanunlarca belirlenen yeterlilik değerlendirme faktörlerine göre incelenir ve en avantajlı teklifi sunan aday ihaleyi kazanır.
Açık ihale usulünde teklifler kapalı zarf içinde hazırlanır ve istekliler ile hiçbir konuda pazarlık yapılamaz. İhale komisyonun belirlediği son teslim saatinden önce teklifin iletilmesi gerekir. Zamanında iletilmeyen zarflar kabul edilemez. Sunulan teklif mektubu da geri alınamaz.
ACİZ VESİKASI
Aciz vesikası, borçlu olan kişinin kanuni yönden takip edilen ödemesi için yeterli mal varlığı bulunmadığını gösteren belgeye verilen addır. Başka bir ifadeyle, icra takibi sonucunda alacaklıya alacağının ödenmeyen kısmı için icra dairesi tarafından verilmiş belgedir.
Aciz vesikasında, belgenin içinde, alacaklının alacak tutarı, faiz ve takip giderleri ile icra dosyası giderleri bulunur.
Aciz vesikası düzenleme yetkisi icra dairesine aittir. İcra dairesi, hacze konulan malları inceler ve bu mallar borcu kapatmıyorsa bu belgeyi düzenler. İki tür aciz vesikası vardır.
Aciz Vesikası Türleri
Geçici Aciz Vesikası: Bu belge haciz sırasında verilir ve henüz kesin değildir. Bu belgede borçlu olan kişinin mal varlığının borcu kapatıp kapatamayacağı yer almaz. Çünkü bu satış sonucunda netleşir. Geçici aciz vesikasına iptal davası açılabilmektedir. Gerektiği takdirde bu belge kalıcı belgeye dönüşür.
Kalıcı/Kesin Aciz Vesikası: Borçlu olan kişinin haczedilecek malı yoksa veya haczi karşılayacak mal varlığı bulunmuyorsa borçluya kalıcı aciz vesikası verilir. Belge ayriyeten alacaklı için düzenlenmez. İkinci olarak, borçlu olan kişinin haczedilen malları satıldıktan sonra kalan borcu için hem alacaklıya hem de borçluya bu belge düzenlenerek kalan borcun takibi yapılır.
ADA
Ada; tamamen kamuya ait olan, belirli imar planları içerisinde meydana gelen, çevresi yol, cadde, sokak, deniz, göl, akarsu, orman, demiryolu, dere, kanal vb. doğal veya sonradan da yapılabilen yapay sınırlarla çevrili olan parseller topluluğudur.Bu yerlerin devlet demiryolları arazisi ile çevrilmiş ya da kadastro çalışma alanı ile sınırlı olması gerekmektedir.Ada kavramıyla ilgili bir başka kavram ise imar adasıdır. İmar adası, imar planlamasında yer alan kurallara göre ortaya çıkmış yapay sınırlarla çevrili alandır. Yani, imar uygulamaları öncesinde kadastro niteliğinde bulunan parsel, konumu, yüzölçümü, cephesi belirli bir duruma getirilerek adalar halinde birleştirilir. Buna da parsel bazında ada, parseller birleştikten sonra da imar adası ismi verilir.Ada Sorgulama Nasıl Yapılır?Ada ve parsel numara sorgulamaları, e-devlette bulunan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Bilgileri Sorgulama sayfasından yapılabilir.
AİDAT
Bir topluluğu oluşturan bireylerin yaşadığı veya kullandığı toplu alanların giderleri için yapılan ödemelere aidat denir. Ev sahipleri ve kiracılar, yönetimin belirlediği aidat ücretini düzenli olarak ödemekle mükelleftir.Aidat, konut sahiplerinin apartmanın ortak alanlarının bakım ve onarımı gibi apartman giderlerinin yanı sıra, varsa; kapıcı, güvenlik görevlisi, bahçıvan ve kaloriferci için ödenen giderleri de kapsamaktadır. Ayrıca bazı site veya apartmanlarda elektrik, su, doğal gaz gibi faturalar ortak hesaplandığından dolayı aidat kapsamına girmektedir.Aidat ücreti apartmanın giderlerine göre hesaplanır. Aidat paraları da ya apartman sakinlerinin belirlediği ortak bir hesaba atılır ya da apartman yöneticisi tarafından belirli aralıklarla toplanır.
AKILLI EV NEDİR?
Akıllı evler, otonom sistemler ile ev sahibinin ihtiyaç ve isteklerine göre evi şekillendiren, kullanılan tüm donanımların tek merkezden kontrol edilebilen ( akıllı telefonlar aracılığıyla), hayatı kolaylaştıran, zaman kazandıran, güç ve yakıt konusunda tasarruf sağlatan evlerdir. Ev otomasyon sistemleri içeriğinde elektrik kullanımı, güvenlik sistemi, evin ısısı ve aydınlatması ile evdeki teknolojik eşyaların otomasyonu mevcuttur.
Akıllı evler senaryolandırma tekniği ile evin işlerini otomatik olarak gerçekleştirir. Örneğin akıllı cihazlara verilen komutla eve geliş saatinizde hatta uyanma saatinizde etkinleşebilir. Evin sıcaklığını, aydınlatmasını istediğiniz düzeyde ayarlayabilirsiniz. Eve gelmeden veya uyanmadan perdeleri açtırabilir eve güneş girmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca hareket sensörleri bulunduğundan dolayı odalara girdiğinizde aydınlatma otomatik olarak açılıp kapanacaktır.
Özetle akıllı evler sağladığı konfor, güvenlik ve tasarrufla avantaj sağlarken birçok da beceriye sahiptir. Bahsedilen özellikler dışında garaj kullanımı, bahçe sulama, evi havalandırma gibi çeşitli özelliklere sahiptir.
AKİT
Tarafların birbirlerine uygun, karşılıklı beyanlara dayanan ve hukuki sonuçları olan anlaşmaya akit veya sözleşme denir. İki veya daha fazla katılımcıyla gerçekleştirilebilir.Kanunen engel teşkil etmediği sürece taraflar diledikleri konularda akit gerçekleştirebilmektedirler. Yapılan akit sonucunda taraflara bağlayıcı olarak; sorumluluklar, haklar ve borçlar yüklenmektedir.Hukuki alana ve şekline göre akit çeşitleri vardır. Hukuki alanda; borç, kira, alım-satım ve emanet akitleri bulunur. Şekle göre akit çeşitleri ise adi akitler ve şekle bağlı akitler olarak geçmektedir.Not: Akit sözleşmesinde bulunan maddelerin yerine getirilmediği takdirde mağdur olan taraf, anlaşmaları yerine getirmeyen tarafa karşı mahkemeye başvurabilir veya icra yoluna gidebilir. Akit sözleşmeleri resmi senet sayılmaktadır.
ALENİYET İLKESİ NEDİR?
Aleniyet, sözlük anlamı olarak bir şeyin açıklığı ve netliği anlamındadır. Tapu Kadastro aleniyet ilkesinin temelini oluşturur.
Aleniyet ilkesi, Türk Medeni Kanunu tarafından koruma altına alınmıştır ve tapu sicil bilgilerinin sadece ilgili kişilere açık olduğu anlamına gelir. Yani tapu ile alakalı olduğunu resmi kurumlara kanıtlayan herkes, (tapu sahibi, yetkili vekilleri, avukatları, mirasçıları vb.) tapu kayıtlarındaki ilgili tapuya ilişkin bilgileri talep edebilir ve görebilir.
Not: Tapu ile alakalı hak sahibi, mevcut durumla ilgili bir bilginin bulunmadığını beyan edemez. Bu da tapuda aleniyet ilkesi kapsamındadır ve Türk Medeni Kanunu böyle bir beyanın kabul edilebilir bir gerekçe olduğunu kabul etmez.
Not: Tapudaki aleniyet ilkesi ana sicillerle alakalıdır. İlgili kişilerin tapu kütüğü incelenebilir ancak mal sahiplerinin, alacaklılarının ve hacizlerin sicilleri gibi ögelerin incelenmesi tapu memurları tarafınca yapılır.
ALTYAPI NEDİR?
Bir yerleşim yeri ve yapıların temel ve özel ihtiyaçlarını karşılayan yol, su, elektrik, internet, doğal gaz, telefon, kanalizasyon, peyzaj, ulaşım sistemlerin genel adına altyapı denir. Altyapı sistemleri bireyler ve toplulukların ulaşım ve haberleşme ağlarının faal kalmasını da sağlar. Bu tür sistemler belediyeler tarafından ve/veya özel kurum ve kişiler tarafından işletilebilir.
Altyapı Hizmeti
Altyapı hizmetlerinde ortak tüketim söz konusudur. Bundan dolayı altyapı hizmetlerinde bir azalma olmamaktadır. Bu altyapı hizmetleri karşılığında hizmet bedeli alınabilir. Bu bedelin ödenmemesi durumunda hizmeti ödemeyen kurum ya da kişinin sistemle bağlantısı kesilebilir ve bağlantı yeri mühürlenebilir. Ayrıca mührü kırmak veya kaçak olarak hizmetlerden faydalanmak suçtur.
Altyapı hizmetlerinin, belediyelerin kararları doğrultusunda ücretsiz sağlanması mümkündür. Örneğin belediye su dağıtım hizmeti için ücret talep etmeyebilir. Ayrıca kamusal alanlardaki hizmetleri de bedelsiz olabilir. Örneğin sokakta veya parkta bulunan bir çeşmeden akan su, kullananlar için ücretsizdir. Çeşmeye sağlanan suyun giderleri, ilgili yönetim tarafından karşılanır.
AMERİKAN MUTFAK NEDİR?
Amerikan mutfak, ilk kez Amerika’da kullanılması nedeniyle bu adı almıştır ve açık mutfak ya da açık plan mutfak adlarıyla da anılmaktadır. Amerikan mutfaklı evlerde yaşam alanı yani salon ile mutfak arasında bu bölümleri ayıran bir duvar yoktur. Yani mutfak ve salon aynı alanda birbirine entegredir.
Amerikan mutfak son yıllarda yaygınlaşan ve farklı dekoratif modelleri olan bir mutfak türüdür. U şeklinde ve L şeklinde tezgahlar yaygındır. Mutfağın ortasında ada olarak yani büyük bir tezgah şeklinde de bulunabilir. Genellikle az odalı konutlar ve küçük metrekareye sahip evlerde kullanılmaktadır. Stüdyo dairelerde alan tasarrufu için yaygın olarak kullanılır. Modern görünmelerinden ve ferah bir atmosfer oluşturmalarından dolayı ilgi çekmektedir.
Not: Salonla iç içe olmasından dolayı, mutfaktan gelen kokuların yayılmaması için daha güçlü havalandırma sistemleri kullanılması gerekir.
AMORTİSMAN NEDİR?
Amortisman, gayrimenkullerin zamana ve kullanımına bağlı olarak eskime payını ifade ederken kullanılır. Emlak sektöründe amortisman ise kiraya verilen konutun geri dönüş süresi olarak özetlenir. Yani bir gayrimenkulün kiraya verildikten kaç sene sonra satış bedelini karşılayacağını belirtir.
Amortisman Bedelinin Hesaplanması
Yatırım yapılacak gayrimenkullerin değerini etkileyen faktörler vardır. Bunlar gayrimenkulün konumuyla alakalıdır.
• Gayrimenkulün ana ulaşım hatlarına mesafesi
• Hastane, okul, sosyal çevre, iş merkezleri gibi imkanlara erişme kolaylığı
• Bulunduğu konumun potansiyeli
Amortisman süresi hesaplanırken gayrimenkulün değerinin artabileceği de göz önünde bulundurulması gerekir. Gayrimenkulün bulunduğu konumun gelişmesi durumunda kira bedeli artar ve amortisman değeri değişebilir.
Yatırım amaçlı konut satın alırken fiziki koşulların haricinde geri dönüş süresi de hesaba katılmalıdır. Amortisman hesabı yapılarak gayrimenkulün kaç yıl sonra değerini karşılayacağı yaklaşık olarak hesaplanabilir.
Not: Yapılacak yatırımın mevcut değerinin aylık kira bedeline bölünmesi ve çıkan sonucun on ikiye bölünmesiyle gayrimenkulün geri dönüş yılı hesaplanabilir.
ANAHTAR TESLİM NEDİR?
Anahtar teslim; bir konutu veya işyerini kiralarken ya da satın alırken tüm işlemlerinin eksiksiz olarak tamamlanarak alıcıya teslim edilmesine verilen addır. Projeyi gerçekleştiren yüklenici firma, konutun tüm masraflarını karşılar ve tamamlanmış konutu bu şekilde teslim eder. Alıcılar, ek masraf yapmak istemiyorsa ve tüm işlemleri tamamlanmış şekilde oturmak istiyorsa bu yöntemi kullanır. Bu tür konutlar müteahhit firmalar tarafından yapılır ve konutla ilgili her şeyi firmanın kendisi tamamlar. Nihayetinde, sözleşme şartlarında özel durumlar belirtilmediği müddetçe, anahtar teslim bir projeden ev satın alan bir kişi, konutu hemen kullanılabilecek şekilde teslim alır.
Anahtar teslim evler veya işyerleri için anahtar teslim götürü bedel sözleşmesi yapılır ve taraflarca imzalanır. Bu da yüklenici firmaya ait sorumlulukları kanıtlar ve anlaşmazlık durumunda sözleşme gereğince işlem yapılır.
Anahtar Teslim Evin Avantajları Nelerdir?
• Alıcı için öne çıkan avantaj, inşa edilen konutun veya işyerinin tüm araç, gereç ve işliğinin yüklenici firma tarafından karşılanması ve resmi giderleri ile altyapı işlemleri dahil hiçbir işlem yapmasına gerek olmayışıdır.
• Toprak veya maketten konut alımlarında teslim tarihinin aşılması veya konutun bitmemesi gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. Ancak anahtar teslim konutlar daha risksiz seçenektir
• Hemen taşınabilmek de en önemli avantajlarından biridir.
ANTRE NEDİR?
Antre, evlerin giriş bölümüne verilen addır. Bu bölüm, evin ana giriş kapısından diğer odalara dağılımın sağlandığı alanı kapsamaktadır. Karşılama alanı olduğundan dolayı evin geneli ile ilgili ilk izlenimin verildiği alandır. Antre yerine hol kelimesi de kullanılabilmektedir.
Antreler genellikle sade tasarımlıdırlar. Eve dair ilk algıyı belirlediği için ev satın alanlar veya kiralayanlar için önem taşımaktadır. Genellikle ayakkabılık, ayna, portmanto ve dresuar gibi mobilyalar konulur.
Ev dekorasyonu konusunda da antre dekorları önemli yer tutmaktadır. Evin genelini yansıtır. Ev girişlerinde pencere bulunmadığı için aydınlatma seçenekleri de önemli yer tutar. Farklı tip aydınlatmalar mobilyaların detaylarını öne çıkartabilir. Aynalar yardımıyla ışık yansımaları oluşturulabilir. Ayrıca antrede ayna kullanımı, alanı daha geniş, ferah ve aydınlık görünmesini sağlayabilir.
APOSTİL NEDİR?
Bir ülke için geçerli olan bir belgenin başka bir ülke için de yasal olarak geçerli olmasını sağlayan, resmi daireler tarafından resmileştirilen onay, mühür veya tasdike apostil denir. Apostil, 1961 tarihli Lahey Uluslararası Sözleşmesi şartları dahilinde resmileştirilir ve bu sözleşmeyi imzalayan ülkelerce yasal işleme konmuştur. Böylelikle resmi belgeler, uluslararası anlamda tasdik için pratik bir yol geliştirmiş ve belge sahipleri prosedürler için zamandan ve masraftan tasarruf sağlamışlardır.
Not: Apostil onayı ücretsizdir. Ancak apostil belgesi, başvurulacak ülkenin diline tercüme edilmesi gerekir.
Türkiye’de Nerelerden Apostil Alınabilir?
• İllerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar tarafından,
• Adli belgeler için Ağır Ceza Mahkeme Başkanlıları tarafından,
• Ağır Ceza Mahkemesinin bulunmadığı takdirde Adliye Encümeni ve Adalet Komisyon Başkanlıkları tarafından da alınabilir.
Not: Standart işlemlerde belge sahibinin kişiler çevirileri kabul edilmez. Apostil işleminin onayı için belgenin yeminli tercüme bürosuna teslim edilmesi kâfidir.
ARAZİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Hazine (devlet) Arazileri: Kamu yararına kullanılan devlete ait arazilere hazine arazileri denir.
Şahıs Arazileri: Bu tip araziler belirli bir kişiye/ kişilere aittir ve kişi/kişiler üzerine tapuludur. Bu tip arazilerin yönetim ve kullanım hakları da tapu sahibi/sahiplerine aittir.
Köy, Otlak ve Mezra Arazisi: Bu arazi tipi köyün ortak malı ve kullanım alanıdır. Satılması veya parsellenmesi mümkün değildir.
Arazilerin devredilmesi veya kullanımı gibi konularda tapuda kayıtlı sahiplerin hakları arazi hukuku kapsamında değerlendirilir.
ARAZİ NEDİR?
En genel anlamıyla arazi, herhangi bir toprak veya yeryüzü parçasıdır. Üzerindeki dereleri, gölleri, dağları, taşları, çayırları ve çimenleri ya da herhangi bir düzlüğün bunlarla sınırlandığı alanlardır. Yani arazi sınırları yollar, tepeler, dağlar veya işaretlerle belirlenebilir.
Araziler genellikle üzerlerinde insan yaşamı ve yerleşim gibi insan faaliyetleri bulundurmayan boş toprak parçalarıdır. İnsan yapımı bölgeler dışında kalan kırsal toprak parçalarıdır.
Ayrıca bir arazinin arsa olabilmesi için parsellenmesi gerekmektedir. Ancak, bu arazi veya arazi parçaları zirai faaliyette kullanılırsa arsa sayılmazlar.
Arazi Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Arazi sorgulamaları parselsorgu.tkgm.gov.tr üzerinden veya ilgili müdürlüklerden yapılabilmektedir.
ARIZİ KAZANÇ NEDİR?
Arızi, Türkçede sözlük anlamı olarak geçici, sonradan olan, dıştan gelen olarak ifade edilir. Gayrimenkul sektöründe de kullanılan arızi, belli durumlarda vergiye tabi olmayan geçici kazanç anlamına gelir. Buna arızi kazanç adı verilir. Arızi kazanç, ticari veya zirai olarak kurgulanan bir işten gelen beklenmeyen gelir anlamındadır.
Gelir Vergisi Kanununca, arızi kazanç genel olarak yapılması süreklilik gerektirmeyen faaliyetlerden elde edilen gelir anlamında kullanılır. Kanun kapsamına göre arızi kazanç belirli bir limitin üstündeyse vergilenir. Vergiye tabi olmayı belirleyen limit de dönem dönem güncellenmektedir. Sürekli olmayan kazanç sonucunda gelir vergisine tabi olanların vergilerini ödemeleri kanunen zorunluluktur.
Arızi Kazanç Kapsamına Giren Faaliyetler
• Vergiye tabi uygulamaların durdurulmasından sonra elde edilen gelir
• Zirai veya ticari işletmelerin faaliyetinin durması veya işletmelerin faaliyete başlayamaması durumunda; ihale, artırma ve eksiltmelere katılmama karşılığında elde edilen gelir
• Geçici olan ticari faaliyetlerden elde edilen gelir ve bu faaliyetlere aracılık etmekten dolayı gelen gelir
• Taşınmazların tahliyesinden elde edilen gelir
Arsa Çeşitleri Nelerdir?
İmarlı Arsa: Emlak Vergisi Kanunu gereğince bu arsaların üzerine yalnızca yapı inşasına izin vardır. Söz konusu alana zirai faaliyetler yapıldığı takdirde imarlı arsa olmaktan çıkacağı belirtilmiştir. İmarlı arsa üzerine şahsa ait apartmanlar veya evler yapılabileceği gibi kamuya hizmet eden okul, hastane vb. yapılar yapılabilir.
İmarsız Arsa: Bazı durumlarda da bazı arsalara imar izni verilmez. Bu tip imar izni olmayan arsalara emlak dilinde imarsız arsa adı verilir. Bu arsalar üzerinde zirai faaliyetler yapılabilir ve tarla olarak kullanılabilir.
Kamu Arsası: Üzerlerine kamu tarafından ortak kullanılacak ve kamu yararına olacak şekilde, sadece kamuya ait olacak arsalara kamu arsası denir. Şahıslara değil kamuya ait olan arsalardır.
Ticari Arsa: Bu tip arsaların üzerine yapılacak yapıların iktisadi gelir amaçlı yapılması gerekmektedir. Lokanta, alışveriş merkezleri, kafeler, mağazalar vb.
ARSA NEDİR?
Belediye sınırları içerisinde konumlanan ve belediye tarafınca parsellenen, üzerlerine bina gibi taşınmaz yapı inşa edilebilen toprak parçalarına arsa adı verilir. Bu toprak parçaları yerleşime ve imara açık, yapı yapmaya müsait parsellenmiş arazilerdir. Belli durumlarda ise tarım faaliyetlerine izin yoktur.
Ayrıca Emlak Vergisi Kanunu’na göre her arazi arsa değil, ancak her arsa bir arazidir.
Arsa vergisi nedir?
Arsa sahipleri, hukuken taşınmaz olarak nitelenen arsaları için devlete vergi ödeme yükümlülüğündedirler. Buna arsa vergisi denir.
ARSA PAYI NEDİR?
Arsa payı, kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulan binalarda hak sahiplerine, her bir bağımsız bölüm başına düşen arsa hakkına verilen addır. Bir arsa üzerinde yapılan gayrimenkulün metrekaresi hesaplandıktan sonra bağımsız bölümlerin metrekaresi üzerinden hak sahiplerine dağıtılır.
Not: Arsa payları, ortak mülkiyettir. Kat mülkiyetinden ve kat irtifakından bağımsız olarak devredilemez ve miras yoluyla geçemez
Not: Arsa payı hesaplanırken binanın bulunduğu bölgenin ilgili belediye tarafından belirlenen rayiç bedel ve tüm bağımsız bölümleri için metrekare cinsinden büyüklüğü hesaba katılır.
Arsa Payı Nasıl Hesaplanır?
Arsa payı, Tapu Sicil Müdürlüğü prosedürleri kapsamında hesaplanmaktadır. Taşınmazın toplam metrekaresi arsa payına bölünerek hak sahibinin arsa üzerindeki hakkına ulaşılır.
Not: Arsa payı oran olarak hesaplanır. Örneğin 10/120 gibi.
Örneğin taşınmaz 1000 metrekare ve hak sahibi olan kişi 10/120 arsa payı oranına sahip. O zaman hak sahibi, 1000x10/120 oranında hakka sahiptir.
ARTER NEDİR?
Arter, Türkçede damar ve trafiği yoğun olan anayol anlamına gelmektedir. Daha çok tıp alanında kullanılan bir kelime olsa da emlak sektöründe de yoğun trafik akışı olan ve önemli yolları ifade eder.
Şehrin trafik durumuyla ilgili bilgilendirmelerde ve yerleşim birimlerinin içerisinde şehrin ana yollarını ifade ederken kullanılır. Genellikle ana arter üzeri kalıbı ile kullanılır. Bu ifadeye arsa ve otopark ilanlarında sıklıkla rastlamak mümkündür.
Yatırımcılar gayrimenkul satın alacağı veya arsa seçeceği durumlarda, yatırım yapacağı yerle ilgili olarak ana artere yakın olması ve bağlantılı yollara olan mesafesi göz önünde bulunduracağı etkenlerdendir.
Not: Ana arterlerin sorumluluğu Büyükşehir Belediyelerine, diğer yolların ki ilçe belediyelerine aittir.
ASMA KAT NEDİR?
Asma kat, belirli şartlara göre inşa edilen yapı elemanıdır. Zemin ve tavan arasında en az 5,5 metre mesafeye sahip, genelde basık tavanlı, merdivenle zemine bağlanan yarım katlara denir. Asma kat yüksekliği en az 2,4 metre olabilir ve yapının yola bakan cephesi de en fazla 3 metre uzaklıkta tasarlanabilir.
Asma katlar pek çok amaçla kullanılabilir. Genellikle bir oda gibi kapalı değil açık alan olacak şekilde tasarlanır. Alana daha çok işlev ve yer kazandırmak için yapılır. Asma kat türleri işyerlerinden ve evlerden maksimum verim sağlar. Daha çok lokanta, kafe gibi kalabalıklara hizmet eden iş yerlerinde, ofislerde ve bungalov evlerde yapı planlarına dahil edilir.
Asma katlar; tavan destekli, kiriş destekli ve kolon destekli şekilde tasarlanabilir. Tavan destekli asma katlar daha çok ev ve ofislerde kullanılır. Kiriş destekli asma katlar daha çok kafelerde veya gösteri salonlarında tercih edilir. Kolon destekli asma katlar ise cami gibi yapılarda yaygındır.
ASMOLEN NEDİR?
Asmolen bir tür tuğladır ve tavan tuğlası veya döşeme tuğlası olarak da isimlendirilir. Dişli döşemelerde, dişlerin arasına dolgu malzemesi yerleştirilerek düz bir tavan elde edilmesi amacıyla yapılır.
Avantajları: Asmolen döşemeler ses yalıtımı sağlar, ısıyı daha az geçirir, duvar ve döşemelerde girintileri yoktur, girintilerin bulunmaması göz zevkine hitap ettiği gibi toz tutmadığı için daha sağlıklıdır. Ayrıca işçiliği daha kolay, kalıp masrafı az ve maliyeti düşüktür.
Dezavantajları: Asmolen döşemeler ağırlığından dolayı daha fazla yük olmaktadır. Bu yüzden deprem durumunda risk yaratabilir, deprem bölgelerinde kullanımı önerilmez. Ayrıca ekstra blok maliyeti çıkabilmektedir.
Not: Asmolen döşemeler taşıma amacıyla kullanılmaz. Bu nedenle dolgu malzemeleri, inşaatın statik ve betonarme hesaplamaları dikkate alınarak seçilmelidir.
AVAN PROJE NEDİR?
Avan proje, uygulama projesinin ön hazırlık projesi veya demo projesidir. Uygulanacak projenin mevcut şartlarına göre, arsa büyüklüğü, maliyet hesaplaması, imar planı, bütçesi, arsa çevresindeki yeşil alan, gibi ayrıntılar içerir. Asıl projenin sunulan, fikir yürütülen ve üzerinde çalışılan aşamasıdır. Yürürlükte bulunan mevzuatlara ve imar planına göre düzenlenir
Projenin nasıl olacağını göstermek amacıyla genellikle elle olmak üzere teknik bir çizimi yapılır ve sembolik olarak gerçek değerlere yakın ölçü metrekare değerleri çizim üzerinde gösterilir. Genellikle 1/100 veya 1/200 ölçeğinde çalışılır. Proje hakkında kabataslak düşünceler oluşmasını sağlar. Detaylar belirtilmez, çünkü projeye dair kesin karar verilmemiştir. Değerler de zamanla proje geliştirilerek değişebilir. Yani projenin ilk aşaması çekirdek aşamadır.
Proje, ilgili belediyeye sunulduktan sonra rapor kurulu veya ilgili memur tarafından imar planı ve mevzuatlara göre kontrol edilir. Bir sorun veya eksiklik bulunmuyorsa ruhsat aşamasındaki asıl proje işlemlerine başlanır.
AVLU NEDİR?
Avlu, tarihin oldukça eski dönemlerinden bu yana hem resmi yapılarda hem de resmi yapılarda bulunan bir yapı ögesidir. Yapıların önünde, arkasında, çevresinde, merkezinde veya yanlarında bulunan, yapının tamamlayıcısı veya bütünleyicisi konumundaki alandır. Mimarlıkta atriyum ismiyle de anılır. Ayrıca Antik Roma döneminde de etrafı sütunlarla çevrili bu yapı ögelerine atriyum denilmiştir.
Avluların amacı, yapıda bulunan kişilerin bağımsız şekilde açık alandan yararlanabilmesidir. Bundan dolayı avlular birbiriyle bağlantılı veya bağlantısız, yapının içinde veya dışında bulunabilir. Avluların konum ve kullanışına göre iç avlu, dış avlu, bahçe, çiftlik ve tören avlusu gibi çeşitlerle kullanılabilir. Tören avluları genellikle resmi yapılarda karşılama veya çeşitli törenler için kullanılır. Şeref avlusu olarak da anılır.
Günümüzde avlular sadece evlerde değil, alışveriş merkezlerindeki orta boşluklarda ve fabrikalarda da kullanılır. Bu tür alanlarda ana giriş kapıları, asansörler ve merdivenler avluya açılır.
AYIPLI MAL/AYIPLI KONUT NEDİR?
Ürünlerin belirtilen özelliklerden bir veya birkaçını içermeyen ürünlere, alıcının faydasını azaltan veya ortadan kaldıran ürünlere, ekonomik ve hukuki eksiklik içeren ürünlere ayıplı mal denmektedir. Ayıplı mal, Tüketici Koruma Kanunu kapsamında tüketicinin hakları yasal koruma altına alınmıştır.
Gayrimenkul sektöründe ayıplı mal, imar planı veya projesine uygun olmayan, teknik eksikleri bulunan yapıları kapsar. Ayıplı konut satın alanlar, aynı ayıplı mal satın alanlar gibi Tüketici Koruma Kanunu kapsamında haklarını korumaktadır.
Kanun, ayıplı konut satın alan kişiler için dört hak tanır ve bu dört haktan birini seçtirir. Bu haklar şunlardır:
• Ayıplı konuta ödenen bedelin iadesi. (Sözleşme fesih hakkı)
• Satın alınan ayıplı konutun aynı özelliklere sahip ayıpsız konutla değiştirilmesi.
• Ayıpların bedel talep edilmeden, ücretsiz, onarımını isteme.
• Ayıplı konuta ödenen bedelden ayıp oranında indirim ve iade yapılması
Not: Tüketici, ayıplı konutu teslim aldıktan sonra 30 gün içerisinde ayıp ihbarında bulunmalıdır.
AYNİ HAK NEDİR?
Ayni Hak, Türk Dil Kurumu sözlüğünce; taşınır veya taşınmaz mallar üzerinde doğrudan doğruya egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklar anlamındadır. Türk Medeni Kanunu kapsamında da koruma altındadır.
Ayni haklardan bazıları sahibine tam ve sınırsız yetkiler tanırken bazılarının tanıdığı yetkiler sınırlıdır. Bundan dolayı ayni haklar, sahibine tanıdığı yetkilere ve niteliğine göre, mülkiyet hakkı ve sınırlı ayni haklar olarak ayrılırlar.
Ayni Hak Çeşitleri Nelerdir?
Sınırsız Ayni Haklar
Sadece mülkiyet haklarını konur alır. Yani hak sahibinin mülkiyet hakkından tam yetkiyle yararlanmasıdır. Taşınmaz sahibi, ilgili yapıları kullanabilir, yararlanabilir ve onlarla ilgili karar alabilir.
Sınırlı Ayni Haklar
Sahiplerine mülkiyet hakkı gibi tam ve geniş yetkiler vermez, sınırlı yetkiler tanır. Sınırlı ayni haklarda, hak sahibine kullanma ve yararlanma hakkı tanırken taşınmaz üzerinde tasarruf hakkı vermez. Sınırlı ayni haklar da üçe ayrılır:
İrtifak Hakları: Başkasına ait bir taşınmazı kullanma veya ondan yararlanma yetkisi veren ayni haklardır. Herkese karşı ileri sürülebilir.
Taşınmaz Yükü: Bir taşınmazın sahibinin, o taşınmazdan sorumlu olmak üzere bir kimseye verdiği haklar bütünüdür.
Rehin Hakları: Borçların ödenmemesi durumunda alacaklının hak sahibine ait malların icra yoluyla satması ve alacağını karşılaması hakkıdır.
AYRIK NİZAM NEDİR?
Ayrık Nizam, bir yapının diğer yapılardan bağımsız olması, hiçbir komşunun bulunmaması durumlarına verilen addır. Kısaca hiçbir yapı ile ilişiği bulunmayan, komşu parsellerden uzak bağımsız binalardır. İçeriği Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği kapsamınca belirtilir. Ayrık nizam yapılaşma şartı imar durum belgesinde A harfi ile gösterilir.
Ayrık nizamlı yapılarda, arada mesafe olduğundan dolayı binalar arası ses geçmez. Ayrıca deprem anında diğer binalardan etkilenmeyecek mesafededir. Ayrık nizamda tasarlanmış yapılar daha fazla yeşil alan düzenlenmesine de olanak sağlar.
Not: Ayrık nizamda mesafeler, belediyelerin planlarına göre değişiklik gösterebilir. Ancak hiçbir koşulda komşu parselle bitişik bulunamaz.