Merak edilen tüm emlak ve gayrimenkul terimleri için Immo-Türkiye tarafından hazırlanan, Gayrimenkul & Emlak Terimleri Sözlüğü’ne hoş geldiniz. Özellikle emlak çalışmaları ile ilgilenirken ya da gayrimenkul alıp-satarken karşınıza çıkabilecek terimlerin hepsi hakkında, bu sözlükte bilgi sahibi olabileceksiniz. Immo-Türkiye tarafından derlenen, tüm emlak terimleri ve anlamları için sözlüğümüzü keşfetmeye başlayabilirsiniz.
İfraz; bir toprak parçasının, taşınmazın/gayrimenkulün parsellere bölünerek tapuya işlenmesidir. Tapu kütüğünde tek parsel olarak kayıtlı olan bir taşınmazın, imar planlarınca düzenlenen haritalara göre bölümlere ayrılarak tapu kütüğüne ayrı ayrı kayıt edilmesi işlemidir. Gayrimenkul sahibi mülkünün bir bölümünü satmak amacıyla bu işlemi gerçekleştirebilir.
İfrazın imar planlarına uygun olarak yapılması gereklidir. İfraz öncelikle mevcut taşınmazın değerinin artması ve daha çabuk satılmasını sağlamak için yapılır. Ayrıca hazırlanan imar planının daha kolay uygulanmasının temini için yapılır.
Not: İfraz işleminde imar parselleri oluşturulurken parseller içinde yol, yeşil alan, meydan, spor alanları, parklar, okul, otopark gibi kamu hizmetleri için ayrılan yerlerin gösterilmesi ve bu yerlerin kamuya terkedilmesi gerekmektedir.
İfraz Çeşitleri
Parselasyon Niteliğinde İfraz: Kamu hizmetleri için ayrılan yerlerin kamuya terk mecburiyeti bulunması söz konusudur.
Parselasyon Niteliğinde Olmayan İfraz: Kamu hizmetlerine terk edilecek alanları kapsamayan bir parselin birden çok bölümlere ayrılması söz konusudur.
İMAR NEDİR?
İmar kelimesinin sözlük anlamı bir yerin bayındır hale gelmesi, bayındırlaşmasıdır. Yani bir yerin insanların yaşam sürdürmesi için uygun hale gelmesi, yapılaşması, şehirleşmesi olarak açıklanabilir.
Bir başka ifadeyle imar, hükümetlerin her mülkün kullanılabileceği kullanım türlerini ve toprağın fiziksel gelişimini kontrol etme şeklidir.
İmar, endüstriyel bölge sanayisini, yerleşim bölgesi konutunu, ticari bölge ticaretini tutan şeydir. İmar, bir belediye içinde belli bir bölgede hangi tür mülklerin bulunabileceğini belirler. Örneğin bazı yerler tek veya çoklu aileli evlerin, bazıları geçiş bölgelerinde belirli işletmelerin, bazıları da karma kullanımlı olmasına izin verebilir.
İmar Durumu Nasıl Sorgulanır?
İmar parselinin özellikleri ve kullanım şekli hakkında bilgiler bulunduran belgeye imar durumu belgesi ismi verilir. İmar durumu belgesi, imar uygulaması yapılan yerin adalarını, düzenlerini ve yoğunluğunu gösterir. Peki, bunu nasıl öğreniriz?
İmar durumunu öğrenmek için ilgili belediyenin imar ve şehircilik birimine başvuruda bulunarak imar durumu belgesi edinilebilmektedir. Başvuru sırasında nüfus cüzdanı, tapu aslı, çap aslı ve dilekçe gibi evraklar istenebilmektedir.
Ayrıca artık internetten de TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sayfasından, https://e-plan.gov.tr/imar kısmından sorgulama yapmak mümkündür.
İMAR PLANI NEDİR?
Bir yerin imarına ilişkin karar verirken, planlayanlar ilgili belediyenin mevcut ve gelecekteki hedef ve ihtiyaçlarını belirleyen kapsamlı bir belge olan o yerin ana planına danışırlar. Ana plan, o yerin ulaşım ihtiyaçlarını, engelleri ve zorluklarını, ekonomisinı, orada yaşayan insanları, işletmeleri, evleri vb. hesaba katar. Buna bağlı olarak imar planı, bir yerin/şehrin planlarını eyleme geçirmeye yardımcı olur. Arazinin nasıl kullanılacağını, tüm yasalar ve düzenlemeleri ve bölgenin sınırlarını gösteren belgedir.
Kısacası imar planı, bayındırlaşacak yerdeki yapılaşmanın sağlık, çevre ve fen şartlarına uygunluğunu sağlama hedefiyle hazırlanan belgedir. İmar edilecek yer hakkında kapsamlı bilgiler içeren imar planı belgesi yol gösterici bir nitelik taşımaktadır.
Nüfusu 10 bini aşan yerleşim yerlerinde imar planı düzenlenmesi zorunludur. Fakat nüfusu 10 binin altında olmasına rağmen şehir merkezi olan veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından imar planına ihtiyaç duyulduğu tespit edilen belediyeler de imar planı yaptırmakla yükümlü olabilmektedir.
İmar Planı Çeşitleri
İmar planlarının, hiyerarşik olarak 4 farklı türü vardır:
Mekansal Strateji Planı: Ülke-bölge planı. 1/250.000 - 1/500.000 ölçekli
Çevre Düzeni Planı: Çevre düzeni planı, 1/25.000 - 1/100.000 ölçekli
Nazım İmar Planı: 1/5000 ölçekli. Gelecekte olabilecek yapı yoğunluğunu, nüfus yoğunluğunu ve ulaşım sistemleri vb. konuları inceler.
Uygulama İmar Planı: 1/1000 ölçekli. Uygulama imar planlarında haritalar üzerine kadastro durumları, yapı adaları, yapılaşma düzeni vb. ayrıntıları gösterir.
İNTİFA HAKKI NEDİR?
İntifa hakkı bir hukuk terimidir ve özetle başkasına ait bir haktan ya da gayrimenkulden belirli kurallar içinde yararlanma hakkıdır. Yani mülkiyeti başkasına ait olan bir mal veya hak üzerinde, belirli kişiler veya kişilere tanınan yararlanma hakkıdır.
İntifa hakkı, kira veya benzeri gelirlerden faydalanma ve gayrimenkulü kullanma gibi haklar sağladığı için mülkiyet hakkına benzer. Ancak mülkiyet hakkından farklı olarak veraset ile üçüncü kişilere devredilemez. Yani intifa hakkı tanınan kişinin ölümüyle haklar son bulur, mirasçılara devredilemez. Ancak intifa hakkına sahip kişi intifa hakkının kullanımını bir başkasına devredebilir ve kiralayabilir.
İntifa Hakkı Kurulma Yolları Nelerdir?
• Kanundan Doğma İntifa Hakkı
• Sözleşme ile Kurulan İntifa Hakkı
• Mahleme Kararı ile Kurulan İntifa Hakkı
İPOTEK FEKKİ NEDİR?
Kredi çekerek gayrimenkul satın alan kişi bankaya olan borçlarını kapattığı zaman ipotek kaldırılır. Ancak ipoteğin kaldırılması için öncelikle bankadan bir yazı alınıp Tapu Müdürlüğü’ne götürülmesi gerekmektedir. Bankadan alınan ve borcu yoktur diyerek tapuya götürülen bu yazıya “ipotek fekki” denilmektedir.
Not: Kredi borcunun tamamının kapanması ipoteğin otomatik olarak kalkmasını sağlamıyor. Bankadan bizzat veya noter aracılığıyla borç bulunmadığına dair ipotek fekki yazısı alınıp tapuya götürülmesi gerekmektedir.
Not: Fek yazısı ücretlidir ve kredi sözleşmelerinde ücretin müşteriye ait olduğu yazılıyor. Ayrıca standart bir fek yazısı ücreti bulunmamakta, bankadan bankaya değişiklik göstermektedir.
İPOTEK NEDİR?
İpotek, bir alacağın, teminat gösterilerek güvence altına alınmasına verilen isimdir. Emlak sektöründe ipotek, bir taşınmazın alacağa karşılık teminat olarak tutulmasını ifade eder. İpotek, genellikle bankalardan alınan kredilerde karşımıza çıkar. Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde, bir banka kredi verirken ödemenin geri teminatını güvence altına almak için gayrimenkulün ipoteğini temin eder. Böylelikle borcun ödenmemesi durumunda konut satışa çıkarılır ve gelen parayla borç tahsil edilmiş olur.
Not: İpotek olarak gösterilecek mülkün, kredi çekecek kişiye ait olması gerekmemektedir. Kefil olan üçüncü bir şahsa ait gayrimenkul de teminat olarak ipotek ettirilebilir.
İpotek hukuki bir işlem olduğundan dolayı alacak ve borçlu arasında resmi bir ipotek anlaşması yapılmalıdır. İpotek sözleşmesinde borcun bedeli, borcun ödenmesi gereken süre ve teminat olarak gösterilen taşınmazın detayları yer almalıdır.
İSKAN NEDİR?
Yapılan yapının inşaatı tamamlandıktan sonra ilgili belediye tarafından denetimi yapılır. Projeye uygunluğu, vergi ve harç borçlarının bulunma durumu gibi ölçütlere bakılır. Bu ölçütlere aykırı bir durum olmadığı takdirde yapıya oturum izni verilir. Bu oturum iznine iskân denir. Kısacası inşaatı tamamlanan bir gayrimenkule oturulmak için alınan yapı kullanım iznine iskân adı verilir.
İskân alındıktan sonra su, elektrik, doğalgaz, internet gibi abonelikler başlatılabilmektedir.
İskân Nasıl Alınır?
İskân almak inşaat sahibinin sorumluluğundadır. İnşaattan sorumlu kişi ilgili belediyenin imar müdürlüğüme dilekçe vererek iskân almak için başvuruda bulunur. Belediyenin ilgili çalışanları yukarıda belirtilen kontrolleri yaptıktan sonra iskân izni çıkartır.