Merak edilen tüm emlak ve gayrimenkul terimleri için Immo-Türkiye tarafından hazırlanan, Gayrimenkul & Emlak Terimleri Sözlüğü’ne hoş geldiniz. Özellikle emlak çalışmaları ile ilgilenirken ya da gayrimenkul alıp-satarken karşınıza çıkabilecek terimlerin hepsi hakkında, bu sözlükte bilgi sahibi olabileceksiniz. Immo-Türkiye tarafından derlenen, tüm emlak terimleri ve anlamları için sözlüğümüzü keşfetmeye başlayabilirsiniz.
İmmo Sözlük
Bu dizinde toplam 20 sözcük mevcut.
SAÇAK SEVİYESİ NEDİR?
Saçak kelime anlamı olarak bir yapının herhangi bölümünü yağmurdan ve güneşten koruması için, yapıdan dışa taşkın ve altı boş olarak yapılan örtüdür. Yağmur sularının binaların duvarlarında akıntı oluşturmasını engelleyip binayı rutubetten koruyan, kışın karın ve yazın da güneşin etkilerinden koruyan saçakların 3030 Sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği’ne göre belirli bir seviyede olası gerekmektedir. Saçak seviyesi, binaların son kat tavan döşemesi üst kotudur.
SAKİN ŞEHİR NEDİR?
Sakin şehir; uluslararası etkinliğe sahip kasaba veya şehirlerin katıldığı bir kentler birliğidir. Orijinal adı Cittaslow olan sakin şehirlerin 30 ülkede yaklaşık 210 üyesi bulunmaktadır. Türkiye’den de 11 şehir/ilçe/kasaba sakin şehirler arasındadır.
Söz konusu sakin şehirlerin ortak özellikleri arasında; 50 binden az nüfuslu olmaları, geleneksel mimariyi ve şehir dokusunu korumaları, gürültü ve hava kirliliğinin önlenmesi, hava kalitesinin yüksek olması, trafiğinin az olması ve organik tarımı desteklemeleri gibi özellikler bulunmaktadır.
Türkiye’deki Sakin Şehirler
İzmir – Seferihisar, Çanakkale – Gökçeada, Muğla – Akyaka, Sakarya – Taraklı, Aydın – Yenipazar, Isparta – Yalvaç, Kırklareli – Vize, Ordu – Perşembe, Şanlıurfa – Halfeti, Artvin – Şavşat, Erzurum - Uzundere
ŞALE NEDİR?
Şale, Fransızca kökenli bir kelime olup kütükten yapılmış dağ evlerine verilen isimdir. Orman içerisinde bulunan, geniş saçaklı, alçak çatılı, ahşap dağ evleridir. Dünyanın her yerinde rastlanabilen Şaleler daha çok; Almanya Alpleri, Fransa Alpleri ve İsviçre gibi ülkelerde bulunmaktadır. İsviçre Dağ Evi olarak da adlandırılmaktadır. Türkiye’de ise en güzel örneklerine Bolu’nun Abant bölgesinde, göl etrafında rastlayabiliriz.
Şaleler genellikle, kare veya dikdörtgen şeklinde bir yapıya sahip ve 7 ila 15 cm kalınlığında kütüklerden inşa edilir. Ayrıca 2 veya 3 katlı olarak tasarlanır. Bu yapıların pencereleri ise çift kanatlı ve küçük biçimde yapılır. Her mevsime uyum sağlayabilen şale tarzı evler görsel açıdan şık ve sıcak bir izlenim vermektedir.
SALON NEDİR?
Salon; kelime anlamı olarak misafir ağırlanan bölüm ve büyük oda anlamlarına gelmektedir. Evin en geniş odası olan salonlar, dinlenme alanı, oturma odası, televizyon izlendiği evin en önemli yaşam alanıdır.
Salonlar genellikle koltuk, oturma grubu, halı, orta sehpa ve salonun boyutuna göre yemek masasından oluşmaktadır.
SALON SALOMANJE NEDİR?
Salon salomanje, dilimize Fransızcadan geçen ve yemek yenilen salon anlamına gelen bir terimdir. Bu tarzdaki odalarda yemek odası ve salon genellikle birleşik halde bulunur.
Salon salomanje tipindeki tasarımlarda evin yemek alanını ve salonunu ayıran bir duvar veya bölme yoktur. Bu tarz salonlar genellikle büyük ve geniş evlerde rastlanır.
SANDIK ODASI NEDİR?
Sandık odası; evdeki fazla eşyaların konulduğu ve genellikle penceresi olmayan küçük odalara verilen isimdir. Kiler veya ardiye de denilmektedir.
Sandık odası evin en küçük odası olduğundan dolayı camı veya balkonu bulunmaz ve kullanılmayan eşyalar ile bozulmayacak yemeklerin depolanması için kullanışlı bir odadır. Ayrıca apartman dairesi veya müstakil ev fark etmeksizin birçok evde sandık odası bulunmaktadır.
SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Satış vaadi sözleşmesi; bir gayrimenkulün satışı için alıcı ile satıcı arasında yapılan resmi sözleşmeye verilen isimdir. Daha geniş tabiriyle bir gayrimenkul ile ilgili anlaşılan satış bedeline göre satıcının gayrimenkulün satışını gerçekleştireceğinin, alıcının ise bedelini ödeyerek gayrimenkulün alımını gerçekleştireceğinin taahhüt edildiği sözleşmedir. Bu sözleşme sonucunda satıcı gayrimenkulünü satmayı, alıcı da ilgili gayrimenkulü alacağını kabul etmiş olur ve satış işlemleri gerçekleşir.
Ayrıca bu sözleşmenin geçerlilik kazanabilmesi için noter huzurunda yapılması gerekmektedir. Sözleşmede iki tarafın da mağdur olmaması için tüm maddeler açık ve net şekilde yazılmalıdır. Ayrıca bu sözleşmenin tapuya şerh edilmesi mecburidir. Sözleşme, tüm satış işlemleri gerçekleştikten sonra sona erer. Ancak tarafların sözleşmenin feshini istediği durumlarda, sözleşmenin sona ermesi için yine notere başvurmaları ve noter huzurunda beyan etmeleri gerekmektedir.
ŞERH NEDİR?
Şerh; kelime anlamı olarak açma, ayırma demektir. Bir şeye şerh koymak ifadesi ise ilgili şey hakkında bir açıklamada bulunmak anlamına gelmektedir. Bu ifade emlak literatüründe tapuya şerh koymak şeklinde sıkça rastlanır.
Tapuya şerh koymak veya tapu şerhi, taşınmaz bir malın sahibinin, malını hak sahiplerinden korumak amacıyla kendi hakları doğrultusunda getirdiği bazı kısıtlamalar şeklinde ifade edilebilir. Yani taşınmaz malikinin, hak sahipliğini kısıtlamak için konulan ve uyarı niteliği taşıyan bir uygulama da diyebiliriz.
Tapuya şerh koymak, tapu kütüğünün şerhler bölümüne işlenir ve bu uygulama, taşınmazı satın almak isteyenlere sınırlı kullanım hakkının olduğunu gösterir. Örneğin bir gayrimenkule sahipsiniz fakat gayrimenkulü satın aldığınız kişiye borcunuz bulunmakta. Bu durumda gayrimenkulü satan kişi tapuya şerh koyabilir, borcunuzu ödemeniz için yaptırım uygulatabilir ve bunun sonucunda kullanım hakkınızı sınırlayabilir.
SHİNGLE NEDİR?
Shingle; çatı kaplama amacıyla kullanılan ve genellikle eğimli çatıların kaplanmasında kullanılan bir malzemedir. Su izolasyonu için kullanılan ürünlerin başında gelen shinglenin esnek bir yapıya sahip olması, geleneksel olarak kullanılan kırılgan veya sert kaplama maddelerinden farklılık gösteren özelliğidir.
Güçlü fibrocam taşıyıcı ve dayanıklı okside bitüm ile yapılan shingleler, rüzgara ve kötü hava koşullarına karşı dayanıklıdır ve kalka veya uçma gibi olumsuzlukların yaşanmasına engel olmaktadır. Ayrıca kiremit veya benzer çaatılara göre hafif oluşuyla da iskelet maliyetini düşürmektedir. Tüm bu nedenlerden dolayı uzun ömürlü ve ekonomik olan shingleler, sunduğu farklı renk seçenekleriyle de dekoratif görünüm sunmaktadır.
SIĞINAK NEDİR?
Sığınak; genel olarak canlı veya cansız varlıkları, doğal afetlerin, nükleer ve konvansiyonel silahların, biyolojik ve kimyasal savaş maddelerinin etkilerine maruz kalmamak için inşa edilen koruma yerlerine verilen isimdir. Sığınaklar çeşitlerine göre 2’ye, kullanım amaçlarına göre 3’e ayrılır.
Çeşitlerine Göre Sığınaklar
Özel Sığınaklar: Evlerde, resmi ve özel idarelerde, fabrika ve müesseselerin bodrumlarında veya bahçelerinde yapılan sığınak çeşididir. Burada ailelerin, memurların ve işçilerin korunması amaçlanır.
Genel Sığınaklar: Nüfusun ve trafiğin yoğun olduğu yerlerde, dışarıda bulunan halkın korunmasını amaçlayan sığınaklardır.
Kullanım Amacına Göre Sığınaklar
Basınç Sığınakları: Nükleer silahların etkileri ile konvansiyonel silahların etkilerine karşı korunmayı amaçlayan ve devlet tarafından yaptırılan sığınaklardır.
Serpinti Sığınakları: Nükleer silahların radyoaktif serpinti etkilerine ve kalıntı tesirlerine karşı korunmak amacıyla bina ve tesislerin bodrum katlarına yaptırılan sığınaklardır.
ŞİRVAN NEDİR?
Şirvan; gayrimenkul sektöründe ve emlak literatüründe çatı arasında veya dükkanların üstünde bulunan basık tavanlı odalara verilen isimdir. Şirvanların genellikle yan alçak tavanlı ve basık olmasının sebebiyle yaşam alanı olarak kullanılması nadirdir. Ayrıca ısı yalıtımı yapılmadığında ısınma problemleri görülür. Çatı düzenlemeleri iyi yapılan yapılarda ise kullanıma da açık olur. Yaşam alanı olarak kullanılmayan şirvanlar genellikle depolama alanı veya kazan dairesi şeklinde kullanılmaktadır.
SİT ALANI NEDİR?
Sit alanı; tarih öncesinden günümüze kadar gelen pek çok medeniyetin var olduğu devirlerin, sosyal, mimari, ekonomik ve benzeri özelliklerini barındıran kentlerin veya kent kalıntılarının, önemli tarihi olayların yaşandığının tespit edildiği yerlerin, devlet tarafından kamu yararı gözetilerek koruma altına alınan, bu alanlarda yapılaşmaya ve değişime izin verilmeyen, özellikleri korunması gereken alanlara denir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olan sit alanlarında tarihin, kültür varlıklarının ve doğanın korunmasının önemi çok büyüktür. Niteliğine ve amacına göre sınıflandırılan sit alanları kendi içerisinde de derecelendirilmektedir.
Sit Alanı Çeşitleri
Arkeolojik Sit Alanı: Geçmişte yaşayan insanlar hakkında yaşayış tarzları gibi bilgilere ve mimari yapılar hakkında bilgilere ulaşılabilecek alanlardır. Yapılaşma izinlerine göre 3 derece arkeolojik sit alanı mevcuttur.
Doğal Sit Alanı: Yer altında, yer üstünde veya su altında yer alan, korunması gereken ve kendiliğinden oluşan sit alanlarıdır. 3 derece doğal sit alanı mevcuttur.
Tarihi Sit Alanı: Milli ve askeri tarih açısından önemli olan ve korunması gereken dokular barındıran sit alanlarıdır.
Kentsel Sit Alanı: Bulunduğu civara ait mimari ve sanat tarihi hakkında bilgi veren sit alanlarıdır.
ŞÖMİNE NEDİR?
Şömine; mekanları ısıtmak için kullanılan ve içinde ateş yakılan bir bölmesi bulunan mimari bir yapıdır. Bazen yemek pişirmek gibi amaçlarla da kullanılabilmektedir. Modern yapılarda evlerin içerisinde yer alan şömineler, bazı yapılarda ev dışında, balkon ve avlularda da görülebilir ve dekoratif amaçlarla kullanılabilir.
Şöminelerde yakılan ateşten çıkan duman, kurulan baca sistemi ile doğrudan dışarı atılır. Ayrıca şömineler modellerine göre de farklılık gösterir. Odunlu şöminelerin olduğu gibi doğalgazlı, elektrikli ve etanöllü şömine modelleri de mevcuttur.
SOSYAL ALTYAPI NEDİR?
Sosyal altyapı; kültürel olarak sağlıklı bir çevre oluşturmak amacıyla yapılması gereken sağlık, eğitim, kültürel ve sanatsal yapılar, çocuk bahçeleri, parklar gibi yeşil alanların oluşturulması ile meydana gelen bir altyapı türüdür.
Şehir ya da kırsal her tür yerleşim yerinde yaşayan nüfusun sosyal ihtiyaçlarını karşılayan kamu kuruluşları ve alanları da sosyal altyapı başlığı altındadır. Bu sosyal altyapılar arasında okullar, hastaneler, üniversiteler, toplu konutlar, hapishaneler, parklar, açık ve yeşil alanlar vardır.
Şehirlerin gelişmişlik seviyeleri ile insanların yaşam standartları, sosyal altyapı olanakları ile doğru orantılıdır.
STOPAJ NEDİR?
Stopaj, ön kesinti anlamına gelmektedir. Ticari gayrimenkullerde kiralanan taşınmazlar için ödenen bir vergidir. Kira stopajı vergisi, işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller için kiracı tarafından ödenen vergidir. İş yeri kiralayan tüm kiracılar, kira stopajı vergisi ödemek zorundadır.
Stopaj vergisinin amacı; vergilerin tahsilinin daha kolay ve garanti bir biçimde yapılmasını sağlamaktır. Ayrıca stopaj vergisi ile daha az matrahların vergiden kaçırılmasının önüne geçilir ve vergi mükellefi ile maliye idaresinin de iş yükünü azaltır.
Kira stopajı vergisinde mülk sahibinin hiçbir sorumluluğu yoktur. Kira stopajı, kira bedeli üzerinden belirlendiğinden dolayı her ay düzenli olarak ödenmesi gerekir. Kira stopajı vergisi, brüt kira bedelinin %20’sidir.
STÜDYO DAİRE NEDİR?
Stüdyo daireler; 1+0 veya 1+1 olarak tasarlanan, dinlenme, uyuma, yemek yeme ve çalışma ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde yeterli alanlar içeren konut tipleri olarak ifade edilmektedir.
Büyükşehirlerdeki nüfus artışından dolayı genellikle büyükşehirlerde bulunan ve yer sorunlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan stüdyo daireler, rezidanslarda, apartman dairelerinde veya site içerisinde inşa edilebilmektedirler.
Ayrıca stüdyo daireler; hızlı ısınma ve soğuma, kolay temizlenebilme, rahat alan kullanımı gibi özelliklere sahiptir.
SUBASMAN NEDİR?
Subasman; dilimize Fransızca’dan geçmiştir ve yapılarda zemin kotunun veya giriş kotunun altında bulunan ancak toprağa gömülü olmayan bölümü ifade eder. Yani doğal zemin ile binanın zemin kotunu ayıran bölüme subasman denilmektedir.
Bir yapımın subasman kotunun nasıl yapılacağı imar yönetmeliklerinde bulunur. Her yapıda bulunması gerekmeyen subasmanlar daha çok arazi koşullarına göre yapılır. Yapılmasındaki amaç, yapıyı su ve nem gibi doğal etkilerden korumaktır.
Bir binanın subasman seviyesi genellikle yanından geçen yolun kaldırım seviyesine eşittir ve subasman seviyesi bir yapının sıfır kotunun bulunduğu kısımdır. Subasman seviyesi de yapının zemin katının taban seviyesidir.
ŞUFA HAKKI NEDİR?
Şufa hakkı, önalım hakkı anlamına gelen ve tapu sicil kaydı işlemlerinde kullanılan bir terimdir. Hisseli/paylı mülkiyetin konusu olan taşınmazlarla ilgili bir hak olan şufa hakkı; bir hissedarın, hissedar olmayan kişilere karşı, öncelikli satın alma yani önalım hakkını belirtir. Ayrıca bu hak, dava veya sözleşme ile doğar.
SÜKNA HAKKI NEDİR?
Oturma hakkı olarak da bilinen sükna hakkı; Türk Medeni Kanunu’nun 823. Maddesine göre bir gayrimenkulün belirli bir bölümünde veya tamamında ikamet etme hakkıdır. Bir binanın belirli bir bölümü için sükna hakkı bulunan kişiler ortak alanlardan faydalanabilir ve aynı zamanda binanın bakım-onarım giderlerine de dahil olmaları gerekir. Ayrıca sükna hakkı başkasına devredilemez, miras bırakılamaz ve sükna hakkına sahip kişinin rızası olmadığı sürece bu hakkını kira ile devredemez.
Sükna hakkı ve kira teoride benzese de uygulama bakımından farklılıklar içerir. Oturma hakkı, ayni haklardan biridir ve tapuda irtifak hakları sütununa tescili yapılır. Kira ise tapu kütüğü şerhler sütununa eklenir ve şahsi bir haktır.
ŞUYULANDIRMA NEDİR?
Şuyulandırma, kelime anlamı olarak sahiplendirme demektir. Ancak gayrimenkul literatüründe şuyulandırma, bir arsanın belediye tarafından kullanım hakkına bağlı olarak ele alınması ve farklı parsellerle birleştirilerek hisseli olacak şekilde mal sahibine veya başka birine kat mülkiyeti olarak verilebilmesi durumunu ifade etmektedir.
İmar Kanunu’nun 18. Maddesine göre şuyulandırma; belediyelerin imar hududu içinde yer alan binalı ya da binasız arsa veya arazileri birbirleri ile ve kamu kurumlarına ya da belediyelere ait olan yerlere birleştirmeye yetkili olmasıdır.
Ayrıca ilgili belediyeler bunları tekrar imar planına uygun ada ya da parsellere bölebilir; hisseli, müstakil ya da kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtımını yapabilir. İlgili yerler, mücavir alan ve de belediye dışında ise bu belirtilen yetkiler valilik tarafından yapılır.